Lajme – Page 2 – Olive Medical & Laboratory

May 15, 2021

Sëmundja Raynaud

olivemedical Mjekësi, Shërbime, Lajme Shkruaj koment

Sëmundja Raynaud bën që disa zona të trupit tuaj – të tilla si gishtate duarve dhe këmbëve – të ndjehen të mpirë dhe të ftohtë në përgjigje të temperaturave të ftohta ose stresit. Në sëmundjen Raynaud, arteriet më të vogla që furnizojnë me gjak lëkurën tuaj bëhen të ngushta, duke kufizuar rrjedhën e gjakut në zonat e prekura (vazospazma).Gratë kanë më shumë të ngjarë se burrat të kenë sëmundjen Raynaud, e njohur gjithashtu si fenomeni ose sindroma Raynaud ose semundja Raynaud. Duket se është më e zakonshme tek njerëzit që jetojnë në klimë më të ftohtë .Trajtimi i sëmundjes Raynaud varet nga ashpërsia e saj dhe nëse keni kushte të tjera shëndetësore . Për shumicën e njerëzve , sëmundja Raynaud nuk ju bene te paaftë, por mund të ndikojë në cilësinë e jetës tuaj. Shihni menjëherë mjekun tuaj nëse keni një histori të Raynaud-it të rëndë dhe zhvilloni një plagë ose infeksion në njërën nga gishtat ose këmbët eprekura.

Shenjat dhe simptomat e sëmundjesRaynaud:

Ndryshimet e ngjyres në lëkurën tuaj si përgjigje ndaj të ftohtit ose stresit
Ndjesia e mpirjes , gjembave ose dhimbjes therëse pas ngrohjes ose lehtësimit të stresit
Gjatë një sulmi të Raynaud, zonat e prekura të lëkurës suaj zakonisht bëhen të bardha,pastaj, ato shpesh bëhen blu dhe ndjehen të ftohtë dhe të mpirë.
Ndërsa ngroheni dhe qarkullimi juaj përmirësohet , zonat e prekura mund të bëhen të kuqe, kan pulsim, ndjesi shpimi ose fryrje.
Edhe pse Raynaud prek më shpesh gishtat e duarve dhe këmbëve, mund të prekë edhe zona të tjera të trupit, të tilla si hunda, buzët, veshët dhe madje edhe thimthat. Pasi të ngroheni, kthimi i rrjedhjes normale të gjakut në zonë mund të zgjasë 15 minuta.

Shkaqet

Mjekët nuk e kuptojnë plotësisht shkakun e sulmeve të Raynaud, por enët e gjakut në duar dhe këmbë duket se reagojnë shumë ndaj temperaturave të ftohta ose stresit.

Enët e gjakut në spazmë – Me Raynaud syndrome , arteriet në gishtërinjtë dhe këmbët ngushtohen dhe kufizojnë shkurtimisht furnizimin me gjak kur ekspozoheni në të ftohtë ose stres. Me kalimin e kohës, këto arterie të vogla mund të trashen pak, duke kufizuar më tej rrjedhën e gjakut.Temperaturat e ftohta ka shumë të ngjarë të shkaktojnë një sulm. Ekspozimi ndaj të ftohtit, siç është futja e duarve në ujë të ftohtë, marrja e diçkaje nga një ngrirje ose qëndrimi në ajër të ftohtë, është shkaktari më i mundshëm. Për disa njerëz, stresi emocional mund të shkaktojë një episode primare ose edhe Raynaud’s dytësore . Ekzistojnë dy lloje kryesore të kesaj gjendje.

Raynaud fillestare – E quajtur gjithashtu sëmundja Raynaud , kjo formë më e zakonshme nuk është rezultat i një gjendje mjekësore shoqëruese. Mund të jetë aq e butë sa shumë njerëz me Raynaud primar nuk kërkojnë trajtim dhe kjo mund të zgjidhet vetë.

Raynaud-i dytësor- E quajtur gjithashtu fenomeni i Raynaud, kjo formë është shkaktuar nga një problem themelor. Edhe pse Raynaud-i dytësor është më pak i zakonshëm se forma primare, ai ka tendencë të jetë më serioz. Shenjat dhe simptomat e Raynaud fenomenit dytesore zakonisht shfaqen rreth moshës 40 vjeç , më vonë sesa ato për Raynaud primare . Shkaqet e Raynaud sekondare përfshijnë : Sëmundjet e indit lidhës. Shumica e njerëzve që kanë një sëmundje të rrallë që çon në forcim dhe mbresë të lëkurës (skleroderma) kanë Raynaud . Sëmundje të tjera që rrisin rrezikun e Raynaud përfshijnë lupusin, artritin reumatoid dhe sindromën Sjogren. Sëmundjet e arterieve. Këto përfshijnë një grumbullim të pllakave në enët e gjakut që ushqejnë zemrën, një çrregullim në të cilin enët e gjakut të duarve dhe këmbëve bëhen të përflakur dhe një lloj presioni të lartë të gjakut që prek arteriet e mushkerive.

Sindroma e tunelit karpal \ kyçit të dorës – Kjo gjendje përfshin presionin mbi një nerv të madh në dorën tuaj, duke prodhuar mpirje dhe dhimbje në dorë që mund ta bëjë dorën më të ndjeshme ndaj temperaturave të ftohta dhe keshtu shkakton edhe dridhje te përsëritur. Shkrimi, luajtja e pianos ose bërja e lëvizjeve të ngjashme për periudha të gjata dhe përdorimi i mjeteve vibruese , mund të çojnë në dëmtime të tepruara. Pirja e duhanit qe ngushton enët e gjakut ,dëmtimet në duar ose këmbë , thyerje të kyçit , operacionet ose ngrirja po ashtu mund te jene faktore nxites . Disa ilaçe si p.sh beta bllokues për presionin e lartë të gjakut, medikamente për migrenën që përmbajnë ergotaminë dhe sumatriptan , ilaçe për çrregullime të deficitit të vëmendjes / hiperaktivitetit, disa agjentë të kimioterapisë dhe ilaçe që shkaktojnë ngushtimin e enëve të gjakut të tilla si ato per të ftohura qe merren pa recetë.

Faktorët e rrezikut për Raynaud primar përfshijnë: Seksi – gjinia – më shumë grate sesa burrat atakohen nga semundja . Mosha, megjithëse qdokush mund të zhvillojë këtë gjendje , Raynaud primar shpesh fillon midis moshës 15 dhe 30 vjeqare . Klima- Çrregullimi është gjithashtu më i zakonshëm tek njerëzit që jetojnë në klimë më të ftohtë. Historia familjare – Një i afërm i shkallës së pare – prind, vëlla ose fëmijë – që ka sëmundjen duket se rrit rrezikun tuaj për Raynaud primar.Faktorët e rrezikut për Raynaud dytësor përfshijnë: Sëmundjet shoqëruese- Këto përfshijnë gjendje të tilla si sklerodermia dhe lupusi. Profesione të caktuara ,ketu përfshihen punë që shkaktojnë trauma të përsëritura, të tilla si mjetet që dridhensi hillt ,tharese flokesh , mixer stomatologji etj. Ekspozimi ndaj substancave të caktuara, ketu përfshien pirja e duhanit, marrja e ilaçeve që ndikojnë në enët e gjakut dhe ekspozimin ndaj kimikateve të caktuara, të tilla si klorur vinili etj. Komplikimet- Nëse Raynaud-i dytësor është i rëndë – gjë që është e rrallë – rrjedhja e reduktuar e gjakut në gishtat ose këmbët mund të shkaktojë dëmtime të indeve . Një arterie plotësisht e bllokuar mund të çojë në plagë (ulçera të lëkurës) ose ind të vdekur, të dyja këto mund të jenë të vështira për t’u trajtuar. Rrallë, raste ekstreme të patrajtuara mund të kërkojnë heqjen-amputimin e pjesës së prekur të trupit .

Parandalimi – Për të ndihmuar në parandalimin e sulmeve të Raynaud: Kur është ftohtë, vish një pallto, një kapelë, shall, çorape dhe çizme dhe doreza përpara se të dalësh jashtë për të parandaluar që ajri i ftohtë të arrijë në duartdhe trupin tuaj . Përdorni gjithashtu ngrohje kimike për duar. Vishni mbrojteset e veshëve dhe maskën e fytyrës nëse maja e hundës dhe llullat e veshit janë të ndjeshme ndaj të ftohtit . Ngrohni makinën tuaj ,para se të vozisni në mot të ftohtë. Merrni masa paraprake në ambiente të mbyllura. Kur nxirrni ushqim nga frigoriferi ose ngrirësi perdorni dorashka furre , mbajni dorashka dhe çorape në shtrat gjatë dimrit.Meqenëse kondicionimi i ajrit mund të shkaktojë sulme, vendosni kondicionerin tuaj në një temperaturë më të ngrohtë.

Diagnostifikimi – Mjeku juaj do t’ju pyesë për simptomat dhe historinë tuaj mjekësore dhe do të kryejë një ekzaminim fizik, mund të urdhërojë teste për të përjashtuar probleme të tjera mjekësore që mund të shkaktojnë shenja dhe simptoma të ngjashme.

Dallimet kryesore te Raynaud-it dytësor – Për të bere dallimin Raynaud-it primar dhe sekondar, mjeku juaj mund të bëjë një test të quajtur kapilaroskopi. Gjatë testit, mjeku specialist shikon lëkurën në bazën e thonjve nën mikroskop ose zmadhues për të kërkuar deformime ose ënjtje të enëve të vogla të gjakut . Nëse mjeku mendon se një gjendje tjetër, siç është një çrregullim autoimun ose një sëmundje e indit lidhës, mund të jetë duke shkaktuar Raynaud ka të ngjarë të urdhërojë teste të gjakut, të tilla si : Testi i antitrupave antinuclear ANA – Testimi pozitiv për këto antitrupa mund të jetë një shenjë e një sistemi imunitar të stimuluar , i zakonshëm tek njerëzit që kanë sëmundje të indit lidhës ose çrregullime të tjera autoimmune . Shkalla e sendimetit te eritrociteve . Një normë më e shpejtë se normale mund të sinjalizojë një sëmundje themelore inflamatore ose autoimune. Askush nuk mund të diagnostikojë Sy. Raynaud pa testime te gjakut. Mjeku juaj mund të urdhërojë teste të tjera, të tilla si ato që përjashtojnë sëmundjet e arterieve,venave , nervae etj . për të ndihmuar në përcaktimin e një gjendjeje që mund të shoqërohet me Raynaud dhe semundjet autoimmune.Teste te tilla mund te jene \ HLA – B27, ANA, ENA scrin, ENA panel .Nese ENA del pozitive kerkohen proteinet Anti / Ro -SSjorgenA, La-SSjorgenB ,Anti SmITH antibody , Anti RNP ribonukleinin proteinet ,Anti /Scl-70 Sclerodermia , Anti J01 anti histidinik transferina c-ANCA ,p-ANCA , Anti -ds DNA Anti -RNP /Sm Sclerodermia , Raynauds syndromere Anti Centromere B , anti MCV ,anti CCP etj.

Trajtimi – Barnat zakonisht janë në dispozicion për të trajtuar format më të rënda të semundjes. Qëllimet e trajtimit janë qe te ulim numrin dhe ashpërsinë e sulmeve, parandalojm dëmtimin e indeve, trajtojm sëmundjen ose gjendjen themelore .

Medikamentet – Në varësi të shkakut të simptomave ilaçet mund të ndihmojnë për të zgjeruar enët e gjakut dhe për të rritur rrjedhën e gjakut mjeku mund të përshkruajë: Bllokues të kanaleve të kalciumit. Këto ilaçe relaksojne dhe hapin enët e vogla të gjakut në duart dhe këmbë , duke zvogëluar ashpërsinë dhe numrin e sulmeve në shumicën e njerëzve me Raynaud.Këto barna gjithashtu mund të ndihmojnë në shërimin e ulçerave të lëkurës në gishtat e duarve ose të këmbëve Shembujt përfshijnë nifedipinë (Adalat CC, Procardia) , amlodipinë (Norvasc), felodipinë dhe izradipinë. Vazodilatatorët. Këto ilaçe, të cilat relaksojnë enët e gjakut, përfshijnë krem nitroglicerinë (Nitro-Dur) të aplikuar në bazën e gishtërinjve tuaj për të ndihmuar në shërimin e ulcerave të lëkurës. Vazodilatatorët e tjerë përfshijnë ilaçin e presionit të lartë të gjakut Losartan (Cozaar), ilaçet për mosfunksionim erektil sildenafil (Viagra, Revatio), fluoxetine antidepresivet (Prozac, Sarafem) dhe një klasë ilaçesh të quajtura prostaglandina.

Kirurgjitë dhe procedurat mjekësore – Nëse keni Raynaud të rëndë, mjeku juaj mund t’ju rekomandojë kirurgji ose injeksione. Kirurgjia e nervave. Nervat simpatike në duart dhe këmbët tuaja kontrollojnë hapjen dhe ngushtimin e enëve të gjakut në lëkurën tuaj. Prerja e këtyre nervave ndërpret përgjigjet e tyre të ekzagjeruara. Injeksion kimik. Mjekët mund të injektojnë kimikate të tilla si anestetikë lokalë ose onabotulinumtoxinA (Botox) për të bllokuar nervat simpatik në duar ose këmbë të prekura. Ndoshta do të duhet të përsërisni procedurën nëse simptomat kthehen ose vazhdojnë. Çfarë duhet të bëni gjatë një sulmi- Ngrohni duart, këmbët ose zonat e tjera të prekura. Për të ngrohur butësisht gishtat dhe këmbët: Shkoni në ambiente të mbyllura ose në një zonë më të ngrohtë . Lëkundni gishtat dhe këmbët. Vendosni duart nën sqetulla. Kaloni ujë të ngrohtë – jo të nxehtë mbi gishtat e duarve dhe këmbëve. Masazhoni duart dhe këmbët . Nëse stresi shkakton një sulm, dilni nga situata stresuese dhe relaksohuni. Praktikoni një teknikë lehtësuese të stresit që funksionon për ju dhe ngrohni duart ose këmbët në ujë për të ndihmuar në zvogëlimin e sulmit. Mënyrat e jetesës dhe ilaçet shtëpiake – Një larmi hapash mund të ulin sulmet e Raynaud dhe t’ju ndihmojnë të ndiheni më mirë. Pirja e duhanit ose thithja e tymit të dorës së dytë bën që temperatura e lëkurës të bjerë duke forcuar enët e gjakut, gjë që mund të çojë në sulm. Ushtrimet mund të rrisin qarkullimin, ndër përfitimet e tjera shëndetësore. Nëse keni Raynaud dytësor, flisni me mjekun tuaj para se të ushtroni jashtë në të ftohtë. Kontrolloni stresin. Të mësuarit për të njohur dhe shmangur situatat stresuese mund të ndihmojë në kontrollimin e numrit të sulmeve . Shmangni ndryshimin e shpejtë të temperaturave. Mundohuni të mos lëvizni nga një mjedis i nxehtë në një dhomë me ajër të kondicionuar. Nëse është e mundur, shmangni seksionet e ushqimeve të ngrira në dyqanet ushqimore. Mjekësia alternative . Ndryshimet në stilin e jetës që inkurajojnë rrjedhje më të mirë të gjakut mund t’ju ndihmojnë të menaxhoni Raynaud Syndromen. Sidoqoftë, është e paqartë se sa mirë mund të funksionojnë këto masa për Raynaud. Nevojitet më shumë studim . Marrja e shtesave të vajit të peshkut mund të ndihmojë në përmirësimin e tolerancës tuaj ndaj të ftohtit. Shtesat e xhinkos mund të ndihmojnë në uljen e numrit të sulmeve të Raynaud. Akupunktura si praktikë duket se përmirëson rrjedhën e gjakut, kështu që mund të jetë e dobishme në lehtësimin e sulmeve të Raynaud. Biofeedback – Përdorimi i mendjes tuaj për të kontrolluar temperaturën e trupit mund të ndihmojë në uljen e ashpërsisë dhe numrit të sulmeve që përjetoni. Biofeedback përfshin imazhe të drejtuara për të rritur temperaturën e duarve dhe këmbëve, frymëmarrje të thellë dhe ushtrime të tjera relaksue. Mjeku juaj familjar do të diagnostikojë Raynaud bazuar në shenjat dhe simptomat. Sidoqoftë, në disa raste, ju mund të referoheni tek një mjek i specializuar tek çrregullimet e nyjeve, kockave dhe muskujve ,veçanërisht indet lidhëse ose çrregullimet autoimmune.

Të gjitha testimet e nevojshme për diagnostifikim por edhe këshilat dhe sugjerimet për trajtim dhe parandalim ju mund t’i realizoni në Olive Medical & Laboratory, laboratorin më të mirë në vend.

Shkruan: Dr. Valbonë Blaku, Specialiste e Mjekësisë Familjare. staf në Olive Medical & Laboratory

May 13, 2021

Fitër Bajrami

olivemedical Lajme, Blogu Shkruaj koment

Me fat festa e Fitër Bajramit të gjithë besimtarëve të fesë muslimane

May 4, 2021

Faktori reumatoid (RF)

olivemedical Lajme, Mjekësi, Blogu, Shërbime Shkruaj koment

Faktori reumatoid (RF) është një autoantibody, një proteinë imunoglobulin M (IgM) që prodhohet nga sistemi imunitar i trupit. Autoantitrupat sulmojnë indet e veta të një personi, duke e identifikuar gabimisht indin si “të huaj”. Ndërsa roli biologjik i RF nuk është kuptuar mirë, prania e tij është e dobishme si një tregues i aktivitetit inflamator dhe autoimun. Ky test zbulon dhe mat RF në gjak dhe mund të përdoret, së bashku me testet e tjera, për të ndihmuar në diagnostikimin e artritit reumatoid (RA).RA është një sëmundje kronike, sistemike autoimune që shkakton inflamacion, dhimbje, ngurtësi dhe ndryshime destruktive në duar, këmbë dhe nyje të tjera në të gjithë trupin. Disa pacientë mund të tregojnë shenja të lodhjes, ethe të shkallës së ulët dhe humbje peshe.Mund të prekë cilindo në çdo moshë, por zakonisht zhvillohet në vitet e vona të lindjes së fëmijëve në gra dhe midis moshave 60 deri në 80 vjeç tek burrat. Mbi 70% e të prekurve me RA janë gra. Kursi i RA dhe prognoza e tij janë të ndryshueshme. Mund të zhvillohet dhe përparojë ngadalë ose me shpejtësi. Mund të shkojë në heshtje te disa njerëz dhe per pak mund të largohet. Nese mbetet i patrajtuar, RA mund të shkurtojë jetëgjatësinë e një personi dhe brenda disa viteve mund të lërë shumë prej atyre që preken shumë me aftësi të kufizuara të punojnë.Ekzistojnë një larmi trajtimesh në dispozicion për të minimizuar komplikimet e RA, por ato varen nga bërja e një diagnoze të saktë dhe nga fillimi i trajtimit para zhvillimit të dëmtimeve të rëndësishme të kyçeve.Faktori reumatoid është përdorur për të zbuluar RA.Për shkak se ndjeshmëria dhe specifikimi i RF nuk janë ideale, testet e tjera laboratorike shpesh kryhen së bashku me testimin RF. Rreth 80% e atyre me RA do të kenë një test pozitiv RF, por mund të jetë negativ në njerëzit që kanë shenja klinike të RA. Një test për antitrupat peptid ciklik citrullinuar (CCP) mund të bëhet së bashku me një test RF pasi studimet kanë treguar që testi i antitrupave CCP ka një ndjeshmëri dhe specifikë që konsiderohet më mirë se RF dhe ka më shumë të ngjarë të jetë pozitive me RA të hershme.

Teste të tjera që mund të kryhen janë:

Numërimi i plotë i gjakut (CBC, për anemi dhe trombocitozë)
Shkalla e sedimentimit të eritrociteve (ESR)
Proteina reaktive C (CRP)
Antitrupat anti-bërthamorë (ANA)
Antitrupat citoplazmikë antineutropil (ANCA)
Analiza e lëngut synovial (nyjet inflamatore)

RF e ngritur mund të gjendet në një përqindje të vogël (5-10%) të njerëzve të shëndetshëm. RF gjithashtu mund të rritet në të moshuarit, megjithëse mund të mos tregojnë shenja klinike. Për më tepër, nivelet e ngritura të RF mund të zbulohen te njerëzit që nuk kanë RA (pozitive false), por mund të kenë një çrregullim tjetër si Sindroma Sjögren, Lupus eritematoz sistemik, Infeksione bakteriale, virale dhe parazitare (hepatiti, TB, sifilisi, lebra), Disa kancere, Sëmundje te mushkërive, sëmundje te mëlçisë dhe sëmundjen e veshkave.

Testi i faktorit reumatoid (RF) përdoret në lidhje me testet e tjera laboratorike dhe testet e imazheve (rrezet X, ultratinguj, MRI) për të diagnostikuar artritin reumatoid (RA) dhe për të ndihmuar në dallimin e RA nga format e tjera të artritit ose kushteve të tjera që shkaktojnë simptomat të ngjashme

Ndërsa diagnoza e RA mbështetet shumë në tablonë klinike, disa nga shenjat dhe simptomat mund të mos jenë të pranishme ose të ndjekin një model tipik, veçanërisht në fillim të sëmundjes. Për më tepër, shenjat dhe simptomat mund të mos jenë gjithmonë të identifikueshme qartë pasi që njerëzit me RA mund të kenë edhe çrregullime ose kushte të tjera të indit lidhës, siç janë fenomeni Raynaud, skleroderma, çrregullimet autoimune të tiroides, dhe eritematoza sistemike e lupusit, si dhe shfaqin simptoma të këtyre çrregullimeve. Testi RF është një mjet ndër të tjerët që mund të përdoret për të ndihmuar në bërjen e një diagnoze kur RA dyshohet. Testi për RF mund të porositet kur një person ka shenja dhe simptoma të RA. Simptomat mund të përfshijnë: Dhimbje, ngrohtësi, ënjtje dhe ngurtësi në mëngjes në nyje, Nyjet nën lëkurë .Nëse sëmundja ka përparuar, prova me rrezet X identifikon gungat e fryra të nyjeve dhe humbjen e kërcit dhe kockave Testi RF duhet të interpretohet në lidhje me testet e më shumë laboratorike dhe shenjat, simptomat dhe historinë klinike të një personi. RF është e vendosur në 70% -90% të pacientëve me RA, megjithëse nuk është diagnostikues i RA.Në PACIENTAT me simptoma dhe shenja klinike të artritit reumatoid, prania e dhe vlerësimi i RF-së ka të ngjarë që ata të kene RA. Nivelet e RF në përgjithësi lidhen me sëmundjen më të rëndësishme dhe një prognozë më të mirë.Një provë negative per RF nuk ekziston RA. Në të vërtetë, një test i antitrupave CCP mund të jetë pozitiv për të konfirmuar RA. Kriteret e Klasifikimit të Artritit Reumatoid nga Kolegji Amerikan i Rheumatologjisë (ACR) përfshin testimin e antitrupave ceptik të citrullinuar (CCP) të antitrupave, së bashku me RF, si pjesë e kritereve të tij për diagnostikimin e artritit reumatoid. Sipas ACR, antitrupat CCP mund të zbulohen në rreth 50-60% të njerëzve me RA të hershme, qysh në 3-6 muaj pas fillimit të simptomave. Zbulimi i hershëm dhe diagnostikimi i RA lejon praktikuesit e kujdesit shëndetësor që të fillojnë trajtimin agresiv të gjendjes, duke minimizuar komplikimet e lidhura dhe dëmtimin e indeveKjo varet nga laboratori që kryen testin. Jo çdo laborator e kryen këtë test dhe mostra juaj mund të dërgohet në një laborator referencë për testim. Mund të duhen 2 deri në 3 ditë që rezultatet të jenë në dispozicion.Testet Anti CCP ,ANA ,ESR,CRP ,CBC, Autoantitrupat ,ANCA/MPO/PR3,ENA paneli Sqarime per shkurtesat Cyclic Citrullinated Peptide Antibody- anti CCP, Antinuclear Antibody (ANA), Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR), C-Reactive Protein (CRP), Autoantibodies, Complete Blood Count (CBC), Antineutrophil Cytoplasmic Antibodies (ANCA, MPO, PR3), Conditat/patologjite –Arthritis rheumatoid ,Semundjet autoimmune.

Rezultatet e testit të fibrinogjenit raportohen si përqendrimi i proteinës në gjak. Testet e aktivitetit të fibrinogjenit shndërrohen në përqendrime për krahasim me rezultatet e antigjenit fibrinogjen. Rezultatet zakonisht interpretohen në kontekstin e rezultateve nga testet e tjera.Rezultatet e aktivitetit normal të fibrinogjenit zakonisht pasqyrojnë kontributin normal të fibrinogjenit në aftësinë tuaj të koagulimit të gjakut.Aktiviteti i ulur ndjeshëm i fibrinogjenit mund të jetë për shkak të një sasie të ulur të fibrinogjenit ose fibrinogjenit që nuk funksionon ashtu siç duhet. Aktiviteti i ulur i fibrinogjenit dhe niveli i antigjenit mund të ndikojnë në aftësinë tuaj për të formuar një mpiksje të qëndrueshme të gjakut.

Nivele të ulëta të fibrinogjenit që vazhdojnë me kalimin e kohës (kronike) mund të lidhen me paaftësinë e trupit për të prodhuar fibrinogjen për shkak të:Një gjendje e fituar siç është sëmundja e mëlçisë në fazën e fundit ose kequshqyerja e rëndë. Një gjendje e rrallë e trashëguar si disfibrinogenemia, afibrinogenemia ose hipofibrinogenemia .Nivele të ulëta akut shpesh lidhen me kushtet në të cilat fibrinogjeni përdoret më shpejt se sa trupi mund ta prodhojë atë. Kjo mund të ndodhë me koagulimin e shpërndarë intravaskular (DIC) dhe fibrinolizën anormale, e cila ndodh kur trupi është tepër aktiv në prishjen dhe pastrimin e mpiksjes së gjakut.Nivelet e ulura të fibrinogjenit gjithashtu mund të ndodhin pas transfuzioneve të shpejta, të vëllimit të madh.

Ndonjëherë një mjek i kujdesit shëndetësor do të përdorë një raport të testit të antigjenit dhe testit të aktivitetit. Kjo do të ndihmojë për të dalluar fibrinogjenin jofunksional (raport të lartë) nga fibrinogjeni i ulët (raporti afër 1). Fibrinogen është një reaktant i fazës akute, që do të thotë që niveli i fibrinogjenit mund të rritet ndjeshëm në çdo gjendje që shkakton inflamacion ose dëmtim të indeve. Nivelet e larta të fibrinogjenit nuk janë specifike. Ata nuk i tregojnë mjekut të kujdesit shëndetësor shkakun ose vendndodhjen e inflamacionit ose dëmtimit. Zakonisht këto nivele të rritura janë të përkohshme, duke u kthyer në normale pasi të zgjidhet gjendja themelore.Niveli i rritur i fibrinogjenit mund të shihet me:infeksionetkancer ,Sëmundja koronare e zemrës, sulmi në zemër, goditje , rregullime inflamatore (si artriti reumatoid dhe glomerulonefriti, një formë e sëmundjes së veshkave) ,trauma, Sëmundja e arteries periferike, Pirja e duhanit. Ndërsa nivelet e fibrinogjenit janë ngritur, rreziku i një personi për të zhvilluar një mpiksje gjaku mund të rritet dhe, me kalimin e kohës, ato mund të kontribuojnë në një rrezik të rritur për sëmundje kardiovaskulare

May 1, 2021

Njoftim

olivemedical Lajme, Blogu, Njoftim Shkruaj koment

Olive Medical & Laboratory ju njofton që nesër, dita e Shtunë (01.05.2021) dhe ditët e Hënë dhe Martë do të punojmë me orar të rregullt.

Orari i rregullt: 07:00 – 20:00
Orari të Dielën: 08:00 – 17:00

Laboratori: 049 520 056 & 049 520 078
Klinika: 048 520 001
Për testim PCR: 048 520 003
Rr Fadil Hoxha, Lagja Kalabria Obj.EXDC Kati-2, Prishtinë

April 30, 2021

Alergjitë

olivemedical Shërbime, Lajme, Mjekësi, Blogu, Njoftim Shkruaj koment

Alergjitë janë mbindjeshmëri të sistemit imunitar ndaj substancave që nuk shkaktojnë reaksione te shumica e njerëzve. Substancat që shkaktojnë mbindjeshmëri quhen alergjene. Pothuajse 50% te të gjithë njerezit në të gjithë botën shfaqin një lloj reagimi alergjik ndaj të paktën një lloj ushqimi, insekti, droge, bime ose kafshe. Derisa dikush mund të zhvillojë një alergji edhe anëtarët tjerë të familjes janë në një rrezik të rritur për të pasur një alergji. Një person që është “i predispozuar”megjithatë, nuk mund të reagojë ndaj të njëjtave substanca si prindërit dhe motrat e tij ose të saj. Kjo gjë varet nga ajo qfarë alergjeni i ekspozohet personit dhe përgjigja e sistemit imunitar të këtij personi.

Hipersensitivitetet grupohen në dy lloje I dhe IV. Këto klasifikime bazohen, në një farë mase, në cilat pjesë të sistemit imunitar janë aktivizuar dhe sa kohë duhet që të ndodhë një reagim. Të dy llojet e hipersensitivitetit që zakonisht shoqërohen me termin “alergji” janë:
1. Hipersensitiviteti i menjëhershëm i tipit I – njerëzit me këto lloje alergjish prodhojnë proteina imune të quajtur antitrupa kur ekspozohen ndaj një alergeni. Klasa e antitrupave të prodhuar quhet imunoglobulinë E (IgE). Kur këto antitrupa lidhen me alergjenët, ato shkaktojnë reaksione lokale dhe ndonjëherë reagime që prekin tërë trupin, zakonisht brenda disa minutash.
2.Hipersensitivitetet e vonuara të tipit IV – këto reaksione shkaktohen nga ndërveprimet e alergeneve me qelizat imune të sensibilizuara specifike, qelizat e bardha të gjakut të quajtura limfocitet T.

1.Tipi I – Hipersensitivitetet e tipit i prekin kryesisht sistemet e frymëmarrjes , gastrointestinale dhe lëkurën. Herën e parë që një person i predispozuar i ekspozohet një alergeni të mundshëm, ai person nuk do të ketë një reagim të madh por do të fillojë prodhimin e antitrupave IgE drejtuar kundër alergjenit specifik (antitrupa IgE specifike për alergjenin). Pasi dikush të sensibilizohet në këtë mënyrë, ekspozimet pasuese mund të rezultojnë në reagime të rënda. Antitrupa IgE e prodhuar si përgjigje ndaj një alergjeni lidhet me qelizat master, qelizat e specializuara në inde dhe bazofilet në rrjedhën e gjakut. Ky veprim mbron sistemin imunitar. Gjatë ekspozimit pasues ndaj alergjenit IgE i kufizuar specifik e njeh alergjenin, lidhet me të dhe shkakton lëshimin e kimikateve, përfshirë histaminën, duke shkaktuar simptoma alergjike që mund të fillojnë në gojë, hundë, apo në lëkurë, kudo që ky alergjen eshte prezent. Reagimet alergjike të tipit I mund të ndryshojnë në ashpërsi duke shkaktuar se pari një skuqje të kuqe ose urtikarie , herën tjetër një reagim akut serioz dhe kërcënues për jetën, të quajtur anafilaksë. Anafilaksia është një reagim multi-organik që mund të fillojë me agjitacion, një ndjenjë të “mbytjes”, lëkurë e zbehtë për shkak të presionit të ulët të gjakut, dhe humbje e vetëdijes (ligështimit). Anafilaksia mund të jetë fatale pa administrimin e shpejtë të një injeksioni epinephrine (adrenalinë). Alergjitë e tipit I mund të jenë si përgjigje në një larmi substancash, por jo te kufizuara vetëm në këto si ushqimet, bimë si polenet, barërat e këqija, helmet e insekteve, pështyma e kafshëve , maceve, qenëve, marimangat e pluhurit ,sporet e mykut, substancat profesionale si (latex), droga të tilla si penicilina. Mund të ketë edhe reaksione të kryqëzuara, kur dikush është alergjik ndaj bimës së lëpushës, për shembull, gjithashtu mund të reagojë ndaj pjepërit , shalqirit , kanellës dhe bananes. Shkaqet më të zakonshme të reaksioneve të rënda anafilaktike që lidhen me ushqimin janë kikirikët, arrat.
2.Lloji IV/ Hipersensitivitetet e tipit IV zakonisht përfshijnë lëkurën dhe përcaktohen si hipersensitivitete “të vonuara” pasi reagimi zakonisht shfaqet rreth 48-72 orë pas ekspozimit ndaj një alergjeni. Këto reaksione ndodhin kur një alergjen bashkëvepron me limfocitet T të sensibilizuara specifike. Limfocitet lëshojnë substanca inflamatore dhe toksike, të cilat tërheqin qelizat e tjera të bardha të gjakut në vendin e ekspozimit, duke rezultuar në dëmtim të indeve. Njerëzit mund të kenë një reaksion të tipit IV me ekspozimin e parë. Një shembull i zakonshëm i këtij lloji të alergjisë është reagimi ndaj dredhëza helmuese.

Cfarë nuk është një alergji? – Ka reagime të tjera që mund të shkaktojnë simptoma të ngjashme me alergjinë , por që nuk shkaktohen nga një aktivizim i sistemit imunitar. Ato variojnë nga reaksione toksike që prekin këdo që ka ekspozim të mjaftueshëm, siç është helmimi nga ushqimi i shkaktuar nga toksinat bakteriale, deri tek kushtet gjenetike, siç janë intolerancat e shkaktuara nga mungesa e një enzimë (për shembull, pamundësia për të tretur sheqerin, duke rezultuar me intoleranc ne laktozë dhe ndjeshmëria ndaj gjërave qe permbajne gluten si në sëmundjen Celiace. Simptomat mund të shkaktohen nga medikamente të tilla si aspirina dhe ampicilina, ngjyra ushqimore si glutamat monosodium qe eshte një shtues aromë ushqimi, dhe nga disa shkaktues psikologjikë. Këto sëmundje dhe kushte mund të kenë nevojë të hetohen nga një mjek shëndetësor, ato nuk janë alergji dhe nuk do të identifikohen gjatë testimit të alergjisë.

Testimi laboratorik për reaksionet alergjike mund të përfshijë:
Testimi i gjakut specifik për alergjin IgE: ky është testi që përdoret për të ndihmuar në diagnostikimin e alergjive. Testi mat sasinë e antitrupave IgE specifike për alergjen në gjak në mënyrë që të zbulojë një alergji ndaj një substance të veçantë. Ai përfshin marrjen e një mostre gjaku dhe kontrollin për secilin alergjen të dyshuar. Alergjenet mund të zgjidhen një nga një ose duke zgjedhur panele siç janë panelet ushqimore, të cilat përmbajnë alergjenët më të zakonshëm të ushqimit për të rritur ose fëmijë, dhe panelet e barërave, pastaj alergjenët më të zakonshëm të ajrit në vendin ku jeton personi. Zgjedhjet individuale janë shumë specifike; për shembull: bleta e egër kundrejt bletës së mjaltit, e bardha e vezëve kundrejt të verdhës së vezës, merimangat , dermatofaget etj. Mjeku do të zgjedhë alergjenët më të përshtatshëm. Zakonisht dikush do të jetë vërtet alergjik ndaj disa substancave (4 ose më pak). Nëse një test specifik IgE është negativ, atëherë shanset janë që personi i testuar të mos jetë alergjik ndaj asaj substance, por një test pozitiv duhet të vlerësohet në kontekstin e historisë klinike të personit. Dikush mund të ketë një nivel të ulët të IgE dhe akoma ka një reagim të ashpër ndaj ekspozimit aktual ndaj alergjenit ose një niveli të ngritur dhe kurrë mos të përjetojë një reagim. Fëmijët të cilët tejkalojnë një alergji ushqimore mund të vazhdojnë të kenë rezultate pozitive të testit IgE për shumë vite.Shënim: Metoda tradicionale për testimin e gjakut ishte RAST (testi radioallergosorbent), por ai është zëvendësuar kryesisht me metodat më të reja të imunitetit të IgE-specifik.
Testimi i IgE total ndonjëherë bëhet për të kërkuar një proces alergjik në vazhdim. Eshtë një test gjaku që zbulon sasinë totale të proteinës IgE (përfshirë antitrupa alergjie), por nuk identifikon alergene specifike. Përveç alergjive ka edhe kondita tjera qe mund të bëjnë që niveli i IgE të rritet.
Numërimi i plotë i gjakut (CBC) dhe ËBC diferencial — këto teste përfshijnë edhe matjen e eozinofileve, një lloj qelizash të bardha të gjakut. Niveli i eozinofileve mund të rritet në një person me alergji.

Testet e gjakut të histaminës dhe triptazës mund të përdoren për të ndihmuar në diagnostikimin e anafilaksës ose aktivizimit të qelizave mast
Sfidat me ushqime orale konsiderohen “standardi i artë” për diagnostikimin e alergjive ushqimore. Ato kërkojnë mbikëqyrje të ngushtë mjekësore, sepse reagimet mund të jenë të rënda, duke përfshirë anafilaksinë kërcënuese për jetën. Sfidat ushqimore përfshijnë dhënien te një person sasi të vogla të alergeneve potenciale ushqimore të pa shënjuara në kapsulë ose formë intravenoze dhe të shikoni për reaksione alergjike. Negativët konfirmohen me dhenjen e sasive me të mëdha të ushqimit.

Eliminimi i ushqimit është një mënyrë tjetër për të provuar për alergjitë ushqimore: eliminimi i të gjitha ushqimeve të dyshuara nga dieta, pastaj rivendosja e tyre një në një kohë për të zbuluar se cilat janë duke shkaktuar problemin. Shmangia dhe Eliminimi-Pasi të jetë zhvilluar një alergji, mënyra më e mirë për të parandaluar një reagim është parandalimi i ekspozimit kudo që të jetë e mundur.

Desensitizimi (imunoterapia, terapi specifike imune, ndonjëherë rekomandohet nëse nuk mund të shmanget alergjeni. Ai përfshin injeksione të rregullta të alergjenit, të dhëna në doza në rritje që mund të “stimulojnë” trupin ndaj alergjenit. Keto ulin sasinë e antitrupave IgE në gjak dhe bëjnë që trupi të bëjë një antitrup mbrojtës, një tjetër nga imunoglobulinat, IgG por kjo praktikohet vetëm nga specialistët e Alergologjisë.

Në mënyrën më të përsosur dhe me metodat më të avancuara aktualisht në vendin tonë këto testime i realizojmë ne në Olive Medical & Laboratory

April 28, 2021

Parandaloni sëmundjet përmes analizave

olivemedical Shërbime, Lajme, Mjekësi, Blogu, Njoftim Shkruaj koment

Të kujdesesh çdoherë për trupin tënd e t’i kryesh analizat e duhura çdo vit, është çelësi për një jetë më të gjatë e të shëndetshme.

T‘i kryesh analizat e trupit e të gjakut me rregull do të thotë të kujdesesh për mirëqenien tënde.

Ka arsye të shumta pse duhet ta ekzaminosh gjendjen e trupit tënd e ato janë:
Kur keni një simptomë jo të zakontë
Të kuptoni më shumë mbi gjendjen tuaj shëndetësore
Dëshironi t’i parandaloni rreziqet e mundshme nga ndonjë sëmundje.

Janë disa rregulla të cilat duhet t’i ndiqni përpara se të bëni analiza.
Është e rëndësishme që të abstenoni nga ushqimi 8 deri në 12 orë përpara analizave, në mënyrë që rezultatet të jenë sa më të vërteta.
Kur keni në plan të bëni analizat e kolesterolit, sheqerit, mëlçisë e të veshkave duhet të keni parasysh që të mos hani asgjë gjatë kësaj periudhe.

Në mënyrë që rezultatet të dalin reale dhe pa ndonjë lëshim, vizitoni ‘Olive Medical&Laboratory”.

Këto analiza bëhen pa pasur nevojë që pacienti të shkojë jashtë vendi pasi “Olive Medical&Laboratory”, është i vetmi në rajon që punon me protokole diagnostike të: biokimisë klinike dhe mjekësore gjermane. Mbi të gjitha ky vend monitorohet nga “Referenzinstitut fuer Bioanalytik”, që gjendet në Bonn të Gjermanisë.

April 23, 2021

Intoleranca ushqimore

olivemedical Shërbime, Lajme, Mjekësi, Blogu, Njoftim Shkruaj koment

Në Olive Medical & Laboratory, realizohet gjithashtu edhe food intoleranca: IgG4 në qindra lloje të ushqimeve, varësisht nga ky rezultat, mund të përcaktohet Food DNA genetic test, në laborator të specializuar për Gjenetikë nutritive, duke analizuar: apolipoproteinet, mineralet dhe oligemoneralet, deficitet dhe suficitet enzimatike, vitaminoze, etj. të cilat janë në risk për SKV, diabet, çrregullime hormonale dhe shumë sëmundje të tjera që lidhen me obezitetin.

info@olivemedical-ks.com
Laboratori: 049 520 056 & 049 520 078
Klinika: 048 520 001
Rr Fadil Hoxha L.Kalabria Obj.EXDC Kati-2, Prishtinë

April 19, 2021

Paneli i patogjeneve të frymëmarrjes

olivemedical Shërbime, Lajme, Mjekësi, Blogu, Njoftim, Kërkime Shkruaj koment

Infeksionet e frymëmarrjes janë të zakonshme dhe mund të jenë shumë ngjitëse, duke u përhapur nga një person në person përmes kollitjes, teshtitjes dhe kontaktit me sipërfaqet e kontaminuara. Njerëzit mund të jenë infektues para se simptomat e tyre të fillojnë disa ditë pasi ato sëmuren. Infeksionet e frymëmarrjes mund të shkaktojnë sëmundje nga e butë në te rëndë, dhe nganjëherë mund të jenë fatale. Të gjitha moshat mund të preken, por shkalla më e lartë e infeksionit dhe komplikimet më të rënda zakonisht shihen te shumë të rinjtë, te njerëzit me sistem imuniteti të dobët (të kompromentuar), dhe veçanërisht te të moshuarit. Njerëzit në kontakt të ngushtë me njëri-tjetrin ose në hapësira të mbyllura, të tilla si spitalet, shtëpitë e pleqve, shkollat dhe ushtria, gjithashtu janë në rrezik të rritur nga infeksioni. Numri i personave me infeksione të frymëmarrjes ndryshon nga viti në vit.

Shenjat dhe simptomat mund të përfshijnë: Kollitja, teshtitja, shkuarje hundësh, dhimbje në fyt, dhimbje koke, Dobësi, lodhje, Dhimbje muskulore, Ethet, të dridhura, vështirësi në frymëmarrje, Oreks i ulet, Në disa raste, diarre dhe të vjella.

Disa shembuj të infeksioneve të zakonshme të frymëmarrjes përfshijnë:
• Ftohjet e zakonshme : Miliona raste të ftohjes së zakonshme ndodhin çdo vit (zakonisht të shkaktuara nga rinoviruset, por edhe nga viruset e tjera të përfshira në panelin e patogjenik te frymëmarrjes. Infeksione virale që shkaktojnë teshtitje, kollitje, dhimbje të fytit dhe hundë qe rrjedh ose të mbushur .
• Bronkiti – infeksionet mund të shkaktojnë inflamacion të rrugëve të frymëmarrjes që çojnë në mushkëri (tubat bronkial) me simptoma të tilla si kollitja, frymëmarrja dhe gulçimi.
• Croup – një infeksion i gypave të erës dhe rrugëve të frymëmarrjes që çojnë në mushkëri që shkaktojnë ngjizje zeri dhe kollë që tingëllon si një elehur qeni.
• Pneumonia – infeksion i traktit të poshtëm të frymëmarrjes që mund të shkaktojë kollitje, ethe, të dridhura, dhimbje të muskujve dhe gulçim.
• Infeksionet virale të frymëmarrjes të shkaktuara nga gripi A ose B (gripi) dhe virusi sinkytial i frymëmarrjes (RSV) janë kryesisht sezonale, me sezonin e ftohtë dhe të gripit që rrjedh nga fundi i vjeshtës deri në fillim të pranverës. Gjatë secilës sezon ekzistojnë shtame të shumta të gripit dhe një sërë virusesh të tjerë që shkaktojnë simptoma shumë të ngjashme “të ngjashme me gripin”, duke e bërë të vështirë diagnostikimin e shkakut të infeksionit bazuar në simptoma dhe histori mjekësore vetëm. Disa viruse dhe baktere mund të shkaktojnë infeksione të frymëmarrjes dhe komplikime gjatë gjithë vitit.

Pse të Testohemi? Për të përcaktuar nëse kemi një infeksion të frymëmarrjes për shkak të baktereve ose viruseve , për të ndihmuar në udhëheqjen e një infeksioni të frymëmarrjes

Kur të testohemi?Jo të gjithë me simptoma të infeksionit të frymëmarrjes (p.sh. ethe, dhimbje të fytit dhe kollë) testohen. Ky panel kryhet kryesisht kur jeni i sëmurë rëndë ose me rrezik të shtuar për infeksion serioz me komplikime ose infeksione të shumta (bashkë-infeksione).

Si te testohemi? Një mostër mblidhet nga pjesa e prapme e hundës dhe fytit permes shtupes nazofaringeale. Kjo bëhet duke e shtypur kokën mbrapa, atëherë shtupa futet butësisht përmes hundës, deri sa të plotësohet rezistenca (rreth 1 deri në 2 inç), pastaj të rrotullohen disa herë dhe të tërhiqet. Kjo mund të gudulis pak dhe të bëjë që sytë të lotojnë. Përndryshe, një larje hundore ose aspiratë mund të mblidhet. Një shiringë përdoret për të shtyrë një sasi të vogël të tretjes Nacl sterile në hundë, atëherë aplikohet thithje e butë (për aspiratin) ose lëngu që rezulton mblidhet në një filxhan (për një larje).Nuk keni nevojë për asnje përgatitje per proven.
Çfarë po testohet? Një shumëllojshmëri e viruseve dhe disa baktereve qe mund të shkaktojnë infeksione të traktit respirator. Këto mikrobe që shkaktojnë sëmundje quhen patogjene. Paneli i patogjenëve të frymëmarrjes teston praninë e mikrobeve të shumta që shkaktojnë sëmundje në një mostër të vetme.Ndërsa një larmi e gjerë e viruseve dhe baktereve mund të shkaktojnë infeksione, lista e të zakonshmeve është shumë më e vogël. Një mjek i kujdesit shëndetësor mund të ketë një ide mbi shkakun bazuar në sezonin, shenjat dhe simptomat tuaja dhe historinë mjekësore, dhe në disa raste udhëtimi i fundit, por nuk do të jetë në gjendje të identifikojë pozitivisht mikrobin pa testuar. Paneli i patogjenit të frymëmarrjes është një test molekular që zbulon materialin gjenetik (ARN ose ADN) të disa prej patogjenëve më të zakonshëm. Mund të identifikojë bashkë-infeksionet (më shumë se një mikrob që shkakton infeksion) dhe të identifikojë mikrobet që mund të mungojnë me testimin tradicional, siç është kultura. Disa panele gjithashtu mund të identifikojnë nëntipet e mikrobeve. Rezultatet e një paneli patogjen të frymëmarrjes mund të jenë të disponueshme brenda disa orësh, në krahasim me disa testime tradicionale qe zgjasinme disa ditë. Numri dhe lloji i mikrobeve të testuara varet nga paneli specifik i përdorur. Disa panele janë të kufizuara në testimin e disa llojeve të viruseve që janë shkaqet më të zakonshme të infeksioneve të frymëmarrjes , ndërsa panelet e tjera janë më gjithpërfshirse dhe testuese për një larmi më të gjerë të viruseve të frymëmarrjes dhe baktereve në një mostër të vetme.

1. Viruset:Gripi A dhe B (gripi), Virusi sincicial i frymëmarrjes (SARS), Virus parainfluenza, rinovirus, adenovirus, koronavirus nCOV, enterovirus, Metapneumovirus njerëzor MERS etj
2. Bakteret:Bordetella pertussis (kollë e mirë) dhe Bordetella parapertussis, Chlamydia pneumonia, Mycoplasma pneumonia ,streptokocus prneumonia etj.

Per çfarë përdoret Paneli i patogjenëve të frymëmarrjes? Për të ndihmuar në diagnostikimin e shkakut të infeksionit të frymëmarrjes dhe për të ndihmuar në trajtimin udhëzues kryesisht për njerëzit që janë të sëmurë rëndë ose janë në rrezik të rritur për infeksion të rëndë me komplikime ose infeksione të shumta në të njëjtën kohë (bashkë-infeksion) , veçanërisht nëse ato janë të zgjatura dhe nuk zgjidhen pa trajtim.Shumë individë me infeksione të frymëmarrjes nuk testohen kurrë sepse shumë infeksione të frymëmarrjes në njerëz të shëndetshëm zgjidhen pa trajtim specifik dhe vetëm me përkrahje mbështetëse (p.sh. duke marrë shumë pushim dhe duke pirë shumë lëngje) ose kur keni grip (është sezoni i gripit dhe gripi është i përhapur në komunitetin tuaj), mjeku juaj mund të bëjë diagnozën bazuar në simptomat tuaja dhe t’ju trajtojë me ilaçe antivirale.

Për njerëzit me sëmundje serioze ose në rrezik të komplikimeve, panelet patogjene të frymëmarrjes mund të ndihmojnë në përcaktimin nëse një infeksion është për shkak të një virusi ose baktereve që mund të trajtohen me ilaçe.Panelet mund të diagnostikojnë gripin dhe të përjashtojnë sëmundje të tjera. Kjo mund të zvogëlojë shanset e njerëzve që përdorin antibiotikë të panevojshëm (të cilat nuk janë efektiv për infeksione virale), ndërsa rrit shanset që ata të marrin terapi anti-virale herët në sëmundje, kur është më efektive.Disa panele mund të diagnostikojnë infeksione të shkaktuara nga bakteret që mund të kërkojnë trajtim me antibiotikë. Panelet patogjene të frymëmarrjes nuk përdoren për të testuar të gjitha infeksionet e frymëmarrjes ose pacientët simptomatikë.

Çfarë do të thotë rezultati i provës? Rezultatet interpretohen në mënyrë tipike në lidhje me shenjat dhe simptomat tuaja dhe historinë mjekësore.Një rezultat pozitiv do të thotë që mikrobi i zbuluar ka të ngjarë të shkaktojë shenja dhe symptoma. Rrallë, rezultati mund të jetë pozitiv kur mikrobi nuk është i pranishëm (pozitiv i rremë). Gjithashtu, rezultati mund të jetë pozitiv kur është i pranishëm një mikrob i ndryshëm. Edhe pse janë të rralla, këto mund të ndodhin kur mikrobet janë gjenetikisht të ngjashme.Një rezultat negativ do të thotë që mikrobet e testuara nuk janë zbuluar dhe shenjat dhe simptomat tuaja mund të jenë shkaktuar nga një virus ose bakter që nuk është përfshirë në panel ose nga një gjendje tjetër. Më poshtë janë disa përjashtime:Viruset mund të derdhen me ndërprerje. Kjo do të thotë që numri i viruseve të pranishëm në kampionin tuaj të frymëmarrjes mund të ndryshojë shumë gjatë një infeksioni. Një rezultat negativ mund të tregojë që mikrobi që shkakton infeksionin tuaj nuk ishte i pranishëm ose nuk ishte i pranishëm në numer të mjaftueshëm të lartë për t’u zbuluar në mostrën e mbledhur. Eshtë gjithashtu e rëndësishme që kampioni të mblidhet siç duhet për të marrë mikrobet që mund të jenë të pranishëm. Tundja e nazofaringitit duhet të prek pjesën e pasme të hundës dhe fytit tuaj dhe mund të sjellë lot në sytë tuaj kur bëhet si duhet.Rrallë, ju mund të keni një infeksion të frymëmarrjes të shkaktuar nga një prej mikrobeve, por testi nuk e zbulon atë sepse sasia e materialit gjenetik viral ose bakterial të pranishëm në mostrën tuaj ishte shumë e vogël.Nëse rezultatet janë negative dhe simptomat vazhdojnë dhe / ose nëse pezullimi i infeksionit mbetet i lartë, atëherë mund të bëhen testime të tjera për të ndihmuar në vendosjen e një diagnose. Dhe në përgjithësi kjo kërkon pajisje dhe ekspertizë të specializuar

Cilat janë disa teste tradicionale për infeksionet e frymëmarrjes? Testimi tradicional ka përfshirë kultura virale ose bakteriale ose teste për viruse ose baktere një nga një (dhe ndonjëherë kanë nevojë për mostra të shumta) duke përdorur teste të shpejta dhe teste antigjene. Këto teste janë të dobishme, por disa baktere mund të jenë të vështira për tu rritur me sukses në kultura, dhe kulturat virale nuk janë në dispozicion në mënyrë rutinore në shumicën e laboratorëve klinikë. Shumë nga këto teste janë gjithashtu intensive, dhe mund të duhen 2-3 ditë ose më shumë për rezultate. Testet e shpejta dhe testet e antigjenit janë më të shpejta, por ato mund të mos jenë aq të mira në zbulimin e infeksioneve si metodat molekulare. Shumë laboratorë po miratojnë teste molekulare që zbulojnë materialin gjenetik të mikrobeve si mënyra më e preferuar për të diagnostikuar një infeksion respirator.

Për çdo sqarim të paqartësive tuaja në vendosjen e diagnozës së saktë mund të ju dalë në ndihmë Olive Medical & Laboratory

Shkruan: Dr. Valbona Blaku, specialiste e Mjekësisë Familjare, staf në Olive Medical & Laboratory!

April 16, 2021

olivemedical Kërkime, Shërbime, Lajme, Mjekësi, Blogu Shkruaj koment

Një panel renal është një grup testesh që mund të kryhen për të vlerësuar funksionin e veshkave (reneve). Testet matin nivelet e substancave të ndryshme, duke përfshirë disa minerale, elektrolite, proteina dhe glukozën (sheqerin), në gjak për të përcaktuar shëndetin aktual të veshkave. Ndër substancat e rëndësishme që veshkat ndihmojnë për të rregulluar janë natriumi, kaliumi, kloruri, bikarbonati, kalciumi, fosfori dhe magnezi. Bilanci i duhur i këtyre substancave është kritik. Kur veshkat nuk po funksionojnë siç duhet, përqendrimet e këtyre substancave në gjak mund të jenë anormale dhe produktet e mbetjeve dhe lëngjet mund të mblidhen në nivele të rrezikshme në gjak, duke krijuar një situatë të rrezikshme për jetën.Veshkat gjithashtu kanë një numër të roleve të tjera të ndryshme në ruajtjen e një trupi të shëndetshëm, duke përfshirë prodhimin e një hormoni që stimulon prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut (të quajtur eritropoetinë), prodhimin e një hormoni që ndihmon në mbajtjen e një presioni normal të gjakut (të quajtur renin) dhe kthimin një formë e vitaminës D në një formë më aktive, e cila rrit thithjen e kalciumit.Nëse veshkat nuk funksionojnë siç duhet, produktet e mbetjeve mund të grumbullohen në gjak dhe nivelet e lëngjeve mund të rriten në vëllime të rrezikshme, duke shkaktuar dëme në trup ose një situatë potencialisht të rrezikshme për jetën. Kushtet dhe sëmundjet e shumta mund të rezultojnë në dëmtim të veshkave. Shkaqet më të zakonshëm dhe faktorët kryesorë të rrezikut për sëmundjen e veshkave janë diabeti dhe hipertensioni.

Një panel renal mund të përdoret për të vlerësuar funksionin e veshkave, për të ndihmuar në diagnostikimin e çrregullimeve të lidhura me veshkat, për të kontrolluar ata që mund të jenë në rrezik të zhvillimit të sëmundjes së veshkave ose për të monitoruar dikë që është diagnostikuar me sëmundje të veshkave.Kur porositet një panel renal kur dikush ka faktorë rreziku për mosfunksionim të veshkave të tilla si presioni i lartë i gjakut (hipertensioni), diabeti, sëmundjet kardiovaskulare, mbipesha, kolesteroli i ngritur ose një histori familjare e sëmundjes së veshkave.Një praktikues i kujdesit shëndetësor mund të urdhërojë një panel renal kur dikush ka shenja dhe simptoma të sëmundjes së veshkave, megjithëse sëmundja e hershme e veshkave shpesh nuk shkakton ndonjë simptomë të dukshme. Fillimisht mund të zbulohet përmes testimit rutinë të gjakut ose urinës. Shembuj të disa shenjave dhe simptomave përfshijnë:Ënjtje ose fryrje, veçanërisht rreth syve ose në fytyrë, kyçet e duarve, stomakun, kofshët ose kyçet e këmbëve, Urina me shkumë, me gjak ose me ngjyrë kafeje, Një rënie në sasinë e urines, Problemet e urinimit, të tilla si ndjenja e djegies ose shkarkimi jonormal gjatë urinimit, ose ndryshimi i frekuencës së urinimit, veçanërisht gjatë natës. Dhimbje mes-shpine, poshtë brinjëve, afër vendit ku ndodhen veshkat. Një panel renal mund të porositet gjithashtu në intervale të rregullta kur dikush po trajtohet për sëmundje të veshkave për qëllime monitorimi.

Testet individuale të përfshira në një panel renal mund të ndryshojnë nga laboratori, por testet e kryera zakonisht përfshijnë:

Elektrolitet përfshijnë:Natriumi, Kalium, Klorur, Bikarbonat CO2 jane kimikate të ngarkuara elektrikisht që janë jetike për proceset normale të trupit, siç janë funksioni i nervave dhe muskujve; ndër të tjera, ato ndihmojnë në rregullimin e sasisë së lëngjeve në trup dhe ruajnë ekuilibrin acido-bazë.
Minerale si Fosfori – një mineral që është jetësor për prodhimin e energjisë, funksionin e muskujve dhe nervave dhe rritjen e kockave; gjithashtu luan një rol të rëndësishëm duke ndihmuar në ruajtjen e ekuilibrit acid-bazë të trupit. Kalciumi – një nga mineralet më të rëndësishëm në trup; është thelbësore për funksionimin e duhur të muskujve, nervave dhe zemrës dhe kërkohet në mpiksjen e gjakut dhe në formimin e kockave . Proteina -Albumina – një proteinë që përbën rreth 60% të proteinave në gjak dhe ka shumë role të tilla si mbajtja e lëngjeve nga rrjedhja e enëve të gjakut dhe transportimi i hormoneve, vitaminave, ilaçeve dhe joneve si kalciumi në të gjithë trupin.
Produktet e mbetjeve-Azi ure / Ure në gjak (BUN) – ure është një produkt i mbeturinave që përmbajnë azot që formohet nga metabolizmi i proteinave; ajo lirohet nga mëlçia në gjak dhe çohet në veshka, ku filtrohet nga gjaku dhe eliminohet në urinë. Kreatinina – një produkt tjetër i mbeturinave që prodhohet nga muskujt e trupit; pothuajse e gjithë kreatinina eliminohet nga veshkat.Burimi i energjise – Glukoza – furnizon me energji për trupin; një sasi e qëndrueshme duhet të jetë në dispozicion për përdorim dhe një nivel relativisht konstant i glukozës duhet të mbahet në gjak.Tri vlera të llogaritura mund të raportohen gjithashtu me një panel renal:Raporti i ure / kreatininës – një krahasim i përmbajtjes së ures (azotit) me kreatininën në gjak. Shkalla e Vlerësuar e Filtrimit Glomerular (eGFR) – një vlerësim i llogaritur i shkallës aktuale të filtrimit glomerular (GFR, sasia e gjakut të filtruar nga glomerulat në veshka për minutë) që rrjedh nga nivelet e kreatininës në gjak; formula merr parasysh moshën, gjininë, racën e personit, dhe nganjëherë lartësinë dhe peshën e personit. Anion Gap – mungesa e anionit (AG ose AGAP) është një vlerë e llogaritur duke përdorur rezultatet e një paneli elektrolit. Ai vlerëson ndryshimin midis grimcave elektrike të matura dhe të pa matura (joneve ose elektroliteve) në pjesën e lëngut të gjakut.

Çfarë do të thone rezultatet e testimeve? Rezultatet e testitimit të panelit renal nuk janë diagnostikuese, por tregojnë se mund të ketë një problem me veshkat dhe se kërkohet testimi i mëtejshëm për të bërë një diagnozë dhe për të përcaktuar shkakun. Rezultatet e panelit zakonisht konsiderohen së bashku ose veç e veç. Rezultati individual i provës mund të jetë jonormal për shkak të shkaqeve të tjera përveç sëmundjes së veshkave, por të marra së bashku me rreziqet dhe / ose shenjat dhe simptomat, ato mund të japin një tregues nëse sëmundja e veshkave është e pranishme.

Elektrolitet dhe mungesa e anioneve- Natriumi, Kalium, Klorur, Bikarbonat, Fosfor,Kalcium, Albumin, Raporti ure / kreatinë, Kreatinina, Glukozë, eGFR .

Rezultatet e panelit tuaj renal interpretohen nga ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor brenda kontekstit të testeve të tjera që keni bërë, si dhe faktorëve të tjerë, siç është historia juaj mjekësore. Një rezultat i vetëm që është pak i lartë ose i ulët mund të ketë ose mund të mos ketë rëndësi mjekësore.Sidoqoftë, një rezultat jashtënormes mund të tregojë një problem dhe të kërkojë hetime të mëtejshme. Ofruesi i kujdesit shëndetësor do të vlerësojë rezultatet e testit t në kontekstin e historisë tuaj mjekësore, ekzaminimit fizik dhe faktorëve të tjerë të rëndësishëm për të përcaktuar nëse një rezultat që bie jashtë intervalit të referencës do të thotë diçka domethënëse për ju. Jo, çdo provë që zakonisht përfshihet në një panel renal mund të drejtohet në mënyrë të pavarur ose së bashku me teste të ndryshme, në varësi të qëllimit të testimit. Për shembull, elektrolitet (natriumi, kaliumi, kloruri dhe bikarbonati) mund të kerkohen si një panel elektrolit si pjesë e një ekrani shëndetësor rutinë ose për të zbuluar një problem të mundshëm me lëngun ose ekuilibrin acid-bazë të dikujt, i cili mund të shkaktohet nga sëmundjet e zemres. Pastaj Testi i glukozës kryhet gjithashtu zakonisht për të kontrolluar, diagnostikuar dhe monitoruar diabetin etj.

Të gjitha analizat përcjellëse me saktësi mund të realizohen në Olive Medical & Laboratory

Shkruan: Dr. Valbone Blaku, spec. MF , staff në OML

April 14, 2021

Testi GTT

olivemedical Kërkime, Shërbime, Lajme, Mjekësi, Blogu Shkruaj koment

Glukoza është burimi kryesor i energjisë për qelizat e trupit dhe i vetmi burim energjie për trurin dhe sistemin nervor. Një furnizim i qëndrueshëm duhet të jetë i disponueshëm për përdorim, dhe një nivel relativisht i vazhdueshëm i glukozës duhet të ruhet në gjak. Testet e tolerancës së glukozës ndihmojnë në diagnostikimin e diabetit gestacional, që është glukoza e lartë në gjak që zhvillohet gjatë shtatëzanisë. Gratë që diagnostikohen me diabet gestacional dhe foshnjat e tyre mund të marrin trajtimin e duhur gjatë shtatëzanisë, si dhe pas lindjes. Nëse nuk mjekohet, nëna me diabet gestacional mund të kalojnë më shumë glukozë tek fëmija i saj në zhvillim sesa duhet, dhe fetusi i saj mund të fitoj shumë peshë. Këto nëna mund të lindin bebe të mëdha, të cilat mund të shkaktojnë komplikime për nënat dhe foshnjat e tyre, të tilla si punë dhe lindje të vështirë, gjakderdhje të rëndë pas lindjes, ose nevojë për një lindje cezariane.

Gratë me diabet gestacional kanë më shumë të ngjarë të kenë kushte të tjera, siç është presioni i lartë i gjakut. Ekziston një rrezik i rritur nga preeklampsia për gratë me diabet gestacional.Foshnjat e lindura nga nënat me diabet gestacional mund të pësojnë më shumë trauma gjatë lindjes për shkak të madhësisë së tyre. Mund të kenë komplikime të tjera, siç janë problemet me frymëmarrjen, verdhëzat dhe mund të lindin me nivele të ulëta të glukozës. Këto foshnje gjithashtu kanë një rrezik të rritur për të qenë të paralindur. Të gjitha gratë shtatzëna të kontrollohen për diabet gestacional duke përdorur teste gjaku.

Testimi laboratorik mund të ose një qasje me një hap ose me dy hapa:
Testi me një hap 2-orësh i tolerancës glukoze të gojës (OGTT):
Me një hap -pasi të matet një nivel i glukozës pas agjerimit , gruas i jepet një dozë 75 gramë glukozë për të pirë dhe nivelet e saj të glukozës maten në 1 orë dhe 2 orë pas dozës . Vetëm njëra prej vlerave (përfshirë nivelin e glukozës së agjërimit) duhet të jetë mbi një vlerë ndërprerjeje për të bërë diagnozën e diabetit.

Me dy hapa: gruas i jepet një dozë glukozë prej 50 gramësh për të pirë dhe niveli i saj i glukozës në gjak matet pas 1 ore.Nëse testi i sfidës është jonormal, kryeni një test 3-orësh tolerancën e glukozës me gojë. Pasi të matet niveli i glukozës së agjërimit të gruas, asaj i jepet një dozë 100 gram glukozë dhe glukoza e saj matet në intervalet e kohës. Nëse të paktën 2 nga nivelet e glukozës gjatë agjërimit, 1 orë, 2 orë ose 3 orë janë mbi një nivel të caktuar, atëherë bëhet një diagnozë e diabetit gestacional.

Si përdoret testi?
Testimi i tolerancës së glukozës mund të përdoret për të kontrolluar gratë shtatzëna për diabetin gestacional. Në shumicën e rasteve, diabeti gestacional do të largohet pas lindjes, por gratë që kanë diabet gestacional do të jenë në një rrezik të rritur për ta pasur atë përsëri me shtatzënitë pasuese dhe të zhvillimit të diabetit në të ardhmen. Rekomandohet që gratë e diagnostikuara me diabet gestacional të testohen 4 deri në 12 javë pas lindjes për diabetin që vazhdon. Një test i glukozës në gjak ose hemoglobina A1c mund të përdoret për këtë qëllim.

Kur urdhërohet testimi?
Gratë shtatzëna zakonisht kontrollohen për diabetin gestacional midis javës së tyre të 24 dhe 28 të shtatëzanisë. Ju mund të kontrolloheni më herët gjatë shtatëzanisë tuaj nëse keni shenja dhe simptoma të diabetit ose keni pasur diabet gestacional me një shtatzëni të mëparshme.Ju gjithashtu mund të testoheni më herët gjatë shtatëzanisë tuaj nëse rrezikoni nga diabeti i tipit 2 (diabeti i hapur). Ju mund të jeni në rrezik nëse:jeni mbipeshë, ose fizikisht joaktivë ,keni një të afërm të shkallës së parë (p.sh., prind, motër) me diabet ,keni sindromën e vezores policistike. Keni presion të lartë të gjakut (hipertension) ose duke marrë ilaçe për presionin e lartë të gjakut. Keni sëmundje të zemrës etj.

Ky test në mënyrë të saktë dhe në kushte komode realizohet në Olive medical & laboratory.
Shkruan: Dr.Valbone Blaku Spec. Mjekësisë Familjare, Olive Medical & Laboratory.