Kujdesuni për shëndetin tuaj pasi që ai është aseti i juaj kryesor
Kardiologjia – rrjedh nga fjala latine “cordis” që do të thotë “zemër” dhe “logos”, që do të thotë “shkencë”. Në këtë kuptim, “kardiologjia” nënkupton “njohuri të zemrës”, por sot terminologjia më e përdorur për kardiologji mund të përkufizohet si “një degë e mjekësisë që merret me sëmundjet e zemrës dhe me sëmundjet vaskulare të zemrës”.
Ky shërbim në Olive Medical & Laboratory kryhet nga Dr. Baton Bekeri, Kardiolog.
Ju mirëpresim 
Për termine mund të kontaktoni njërin nga numrat e telefonit: +38349520056 dhe +38349520078
Shpesh herë na bëhet pyetja se çka përmbajnë check up’et.
Më poshtë ju sjellim përgjigjen
1. Check up për meshkuj
• Hemogrami
• Urina
• Glicemia
• Urea
• Kreatinina
• Lipidogrami – Lipidet total
• Cholesteroli
• Trigliceridet
• HDL,LDL,VLDL
• Provat e heparit – ALT ,AST ,BIL totale , BIL direkte dhe Bil indirekte
• TSH , PSA,SE,CRP
__________________________
2. Check up për femra
• Hemogrami
• Urina
• Glicemia
• Urea
• Kreatinina
• Lipidogrami – lipidet total
• Cholesteroli
• Trigliceridet
• HDL,LDL,VLDL
• Provat e heparit – ALT ,AST ,BIL totale , BIL direkte DHE Bil.indirekte
• TSH , Vit.D, SE,CRP
__________________________
3. Check up për fëmijë
• Hemogrami
• Urina
• Glicemia
• Urea
• Kreatinina
• CRP
• Strisho hunde dhe fyti
• Cholesteroli
• Trigliceridet
• ALT ,AST ,Bil totale
__________________________
4. Paneli metabolik gjithëpërfshirës përfshinë testet e mëposhtme dhe mund të bëhet tek të gjitha moshat dhe tek të dyja gjinitë:
• Glikemia
• Kalciumi
• Magneziumi
• Proteina totale
• Albuminet
• Globulinet
• Natriumi
• Kaliumi
• Kloridi
• BUN (azoti ureik i gjakut)
• Kreatinina
• ALP (fosfataza alkaline)
• ALT (alanine amino transferase , i quajtur edhe SGPT)
• AST (aspartate amino transferase, i quajtur edhe SGOT)
• Bilirubina totale
Për termine mund të kontaktoni njërin nga numrat e telefonit: +38349520056 dhe +38349520078
Beso në më t’mirët.
Nga një sondazh i bërë, doli në pah se 68% e të rriturve nuk janë në dijeni të kohës së rekomanduar të ushtrimit që duhet të bëjnë fëmijët e tyre. Më shumë se dy të tretat e prindërve nuk e dinë se sa duhet të bëjnë stërvitje fëmijët për të qëndruar të shëndetshëm.Udhëzimi zyrtar i NHS thotë se fëmijët e moshës nga pesë deri në 18 vjeç duhet të bëjnë një orë stërvitje çdo ditë.Sondazhi i 2.000 të rriturve nga YouGov për Trustin e Sportit Rinor (YST) zbuloi se vetëm një e katërta e dinin kohën e rekomanduar të ushtrimit për të rinjtë dhe mesatarisht njerëzit mendonin se ishte 46 minuta.Shefi ekzekutiv i YST, Ali Oliver, tha: “Ne kemi parë një tendencë shqetësuese në vitet e fundit të rënies së aktivitetit fizik të të rinjve dhe një shtytje në kohë të caktuar për edukim fizik të kualitetit të mirë”. Vitin e kaluar u raportua se nxënësit po merrnin mësimet e PE për t’u dhënë më shumë kohë për përgatitjen e provimeve dhe 38% e mësuesve të shkollave të mesme thanë se koha e PE-së për 14 deri në 16-vjeçarët kishte rënë gjatë vitit të kaluar.Ndërkohë, shifrat treguan se vetëm 17.5% e fëmijëve po godasin caqet 60-minutëshe të përditshme. Ata gjithashtu zbuluan një pabarazi në mes të fëmijëve me prejardhje të ndryshme ekonomike, me 39% të familjeve më të varfra duke bërë më pak se 30 minuta stërvitje në ditë, krahasuar me 26% nga familjet e pasura.Mirëpo, për të pasur një shëndet të mirë si fizik ashtu dhe mendor, prindërit duhet të vtëdijësohen që sporti, stërvitjet luajnë një rol kyç.
Përderisa ne mundohemi t’i mësojmë fëmijët rreth jetës, fëmijët tonë na mësojnë kuptimin e plotë të jetës 
Tashmë për më shumë se 1 vit ne kemi krijuar një partneritet të jashtëzakonshëm me SYNLAB
Beso në më t’mirët.
Laboratori: 049 520 056 & 049 520 078 Klinika: 048 520 001 Për testim PCR: 048 520 003
Rr Fadil Hoxha, Lagja Kalabria Obj.EXDC Kati-2, Prishtinë
Hemostaza është një proces kompleks, që normalisht aktivizohet menjëherë pas dëmtimit të murit të vazës të gjakut dhe që siguron ndërprerjen e rrjedhjes se gjakut (hemoragjinë) dhe më pas rivendosjen e qarkullimit në këtë vazë pas rindërtimit të dëmtimit. Ajo përfshin ndërveprimet e enëve të gjakut (strukturat e mureve të gjakut dhe qelizave endoteliale që veshin nga brënda këto enë) dhe gjakut (trombocitet dhe faktorët e koagulimit).Hemostaza normale siguron shmangien e humbjes së menjëhershme të gjakut, humbje që në varësi të përmasave dhe llojit të vazave (arterie, venë, kapilar) mund të jetë nga sasi të vogla (të parrezikshme për jetën) deri në sasi të mëdha dhe për një kohë të shkurtër, me rrezikimin e jetës si pasojë e anemisë dhe pakësimit të volumit (ku në të tilla raste do të duhet dhe ndihma e mjekut dhe e medikamenteve). Zhvillohet në mënyrë natyrale, të pavetëdijshme (pra ne nuk mund ta nxisim ose ta frenojmë me dëshirën tonë).Endoteli i vazës së gjakut është mjaft i lëmuar, kusht i domosdoshëm për qarkullimin pa pengesa të gjakut. Nëse endoteli dëmtohet (atheroskleroza, vaskuliti etj), pra prishet lëmueshmëria e tij, aktivizohet procesi i koagulimit me pasojë formimin e trombit.
Hemostaza përfshin:
• Hemostazën primare
• Koagulimin
• Fibrinolizën
Hemostaza primare, ndodh menjëherë pas dëmtimit dhe konsiston në: ngushtimin e lumenit të vazës së gjakut (vazokonstriksioni) dhe formimin e trombit primar ose trombit trombocitar.Kur dëmtohet vaza e gjakut, jashtë murit të vazës, do të dali gjaku me të gjithë përbërësit e tij (qelizat dhe plazma). Vaza e gjakut, në sajë të elasticitetit të murit, ngushtohet dhe nese kalibri i vazes është i vogël, mund të çojë në ndërprerjen e hemoragjisë.Menjëhere do të futen në veprim trombocitet, të cilët do të adezohen (ngjiten) me murin e vazes së gjakut të dëmtuar. Faktori më i rëndësishëm i adezimit është faktori von Willebrand (vWF), që siguron lidhjen midis përbërsve të murit të vazës së gjakut dhe receptorit GP-1b, që ndodhet ne sipërfaqen e trombocitit. Mungesa e këtij faktori jep sëmundjen e von Willebrand . Mbas adezimit nga veprimi i faktorëve stimulues si PgI2, Trombina II do të çojë në çlirimin e kalçiumit që ndodhet brënda trombociteve me pasojë aktivizimin e sistemit aktinë-miozinë, rrjedhimisht do të ketë ndryshim të formës së trombocitit dhe çlirimin e përmbajtjes së granulave të trombocitit, ku elementet më të rëndësishëm janë ADP, serotonina etj. Faza tjeter është agregimi pra realizimi i lidhjeve të forta trombocit-trombocit dhe në këtë mënyrë formohet trombi primar ose trombi trombocitar, që është i tretshëm, por kur kalibri i vazës është i vogël mund të japi ndalim të hemoragjisë.Pra hemostaza primare konsiston në bashkëveprimin e vazës së gjakut me trombocitet dhe përfshin adezim te trombociteve, ndryshimin e formës se tyre, sekretim të përmbajtjes së granulave të trombociteve dhe agregimin e trombociteve duke çuar në formimin e një trombi primar ose trombi trombocitar.
Për të vlerësuar këtë fazë shërbejnë këto teste:
1. Koha e hemoragjisë /koha e gjakderdjes . Është koha që duhet për të formuar trombin trombocitar. Koha e hemorragjisë, vlerëson cilësinë, numërin e trombociteve si dhe elasticitetin e murit të vazës së gjakut. Më shpesh në praktikë përdoret koha e gjakderdhjes 1-4’ (mesatarisht 3’). Shpohet lapra e veshit dhe çdo 30” me një letër thithëse preket (jo fshihet) pika e gjakut, derisa të mos ngelet më njollë gjaku tek letra. Para se të bëhet KH, duhet pyetur pacienti për medikamentet që merr Aspirina nuk duhet marrë deri në 2 javë para bërjes së testit.
2. Agregimi i trombociteve bëhet me agregometer.Numërimi i trombociteve dhe vlerësimi i morfologjise se tyre. Pra, kërkohet, jo vetëm sa është numri i trombociteve (144.000-444.000 mm3), por dhe struktura dhe funksioni i tyre. Kjo shikohet kur bëhet vlerësimi i tyre në strishon e gjakut periferik të marrë me antikoagulant dhe në strishon pa antikoagulant (atë të formulës leukociare) ku shihet nëse trombocitet gjenden ose jo të vendosura në grupe.Ka metoda të ndryshme për numërimin e trombociteve, secila me avantazhet dhe disavantazhet e saj, por numërimi i trombociteve në strishot e gjakut periferik te përgatitura mirë dhe nga një mjek me eksperiencë është vlerësimi më i mirë i numërit të trombociteve në krahasim me çdo metodë tjetër (optical particle counter).Elementet më të rëndësishme në hemostazën primare janë; vaza e gjakut, numëri dhe funksioni i trombociteve dhe vWF (komponent i plazmës). Nëse secila prej tyre dëmtohet, për shkaqe të lindura ose të fituara, hemostaza primare do të dëmtohet, me pasojë hemoragjinë apo trombozat.
Faza e koagulimit (hemostaza sekondare). Pasi formohet trombi primar (trombocitar) gjatë hemostazës primare,
1. Proteinat inaktive të koagulimit (faktorët e koagulimit) që ndodhen në plazmë aktivizohen në formë kaskade, progresive (njëra pas tjetrës) dhe hemostaza sekondare fillon, për të përfunduar 3-6 minuta më vonë me formimin e trombit hemostatik ose të trombit përfundimtar . Faktorët e koagulimit (proteina ose glukoproteina) janë në gjëndje inaktive në kushte normale (nëse do të ishin gjithmonë në fazë aktive, pasoja është tromboza apo dhe hemoragjia nga konsumi i tyre .Gjithsejt janë 13. Tek faktorët e koagulimit përfshihen dhe kininogjeni me peshë të madhe molekulare, prekalikreina, plazminogjeni, proteina C. Jonet e Ca2+ janë shumë të rëndësishëm në aktivizimin e faktorëve të koagulimit.Të gjithë faktorët e koagulimit pa përjashtim janë shumë të rëndësishme. Dëmtimet sasiore apo cilësore të secilit prej tyre, të lindura apo të fituara, është baraz me një sëmundje trombotike ose hemoragjike dhe në disa raste dhe të dyja së bashku siç ndodh në KID (Koagulimi Intravaskular i Diseminuar). Shumica e tyre sintetizohen në hepar (kujdes sëmundjet e heparit) dhe faktorët II, VII, IX , X proteina C janë Vitaminë K-dependente (pra aktivizohen nga Vit.K). Të gjithë këta faktorë zëvëndësohen duke dhënë plazmë dhe disa prej tyre më produkte të plazmës (si krioprecipitati apo koncentratet e pastra të faktorëve të ndryshëm të koagulimit).
2. Faza e koagulimit përbëhet nga rruga e jashtme, e brëndshme dhe e përbashkët e koagulimit.
• Rruga e brëndshme e koagulimit (Intrinsic Pathway) do të aktivizohet si pasojë e dëmtimit të murit të vazës së gjakut dhe ekspozimit të të kolagjenit, i cili me anë të kontaktit (dhe kininogjenit me peshë të madhe molekulare) do të aktivizojë faktorin e XII të koagulimit që më pas do të aktivizojë faktorët XI, IX dhe X (këtu luan rol të rëndësishëm faktori VIII).
• Rruga e jashtme e koagulimit (Extrinsic Pathway) do të aktivizohet si pasojë e dëmtimit të murit të vazës së gjakut dhe ekzpozimit të qelizave subendoteliale ndaj gjakut, për pasojë do të çlirohet faktori indor, i cili do të aktivizojë faktorin VII të koagulimit që do të veprojë direkt në aktivizimin e Faktorit X.
• Pra të dyja rrugët arrijnë në një pikë të përbashkët (aktivizimi i Faktorit X) dhe që këtu fillon rruga e përbashkët e koagulimit me pasojën përfundimtare kalimin e fibrinogjenit në fibrinë. Fibrina vendoset mbi trombin trombocitar të formuar gjatë hemostazës primare. Rrjeta e fibrinës stabilizohet nga faktori i XIII dhe përfundimisht do të formohet trombi sekondar, hemostatik ose përfundimtar, i fiksuar plotësisht tek vëndi i dëmtimit dhe që siguron ndërprerjen e hemoragjisë.
• Ndërkohë fillon rindërtimi i murit të vazës së gjakut të dëmtuar dhe të indeve të tjera përreth.
• PT evaluon faktoret e koagulimit VII, X, V, II, and I (fibrinogen).
• APTT vlerëson faktorët e koagulimit XII, XI, IX, VIII, X, V, II (protrombin), dhe (fibrinogjenin), si dhe prekallikrein (PK) dhe kininogenin me peshë të lartë molekulare (HK).
• Për factorët e koagulimit sasia vlerësohet me Factor Antigen Assay (për vWF : Ag) dhe cilësia, funksioni, aktiviteti me Factor Activity Assay (për VWF:RCo or VWF:Act). Bëhet fillimisht Factor Activity dhe pastaj nëse është e nevojshme dhe Factor Antigen (për proteinën S total dhe free).
Të gjitha këto teste mund t’i bëni në mënyrë shumë të saktë në Olive Medical & Laboratory!
Shkruan: Dr. Valbonë Blaku, staf në Olive Medical & Laboratory!
Gjatë ditës së djeshme Shoqata Down Syndrome Kosova DSK ka arritur marrëveshje me OLIVE Medical & Laboratory në Kosovë për të ofruar shërbime pa pagesë për personat me sindromën Down; shërbime laboratorike: biokimike, hematologjike, serologjike dhe mikrobiologjike.
Kontrolli mjekësor/analizat do të bëhen sipas nevojës eventuale të paraqitur për ekzaminim apo mjekim të individëve, të cilët kanë nevojë për shërbime: të mjekësisë familjare, shërbime endokrinologjisë, pediatrisë, ortopedisë, kardiologjisë, reumatologjisë.
Të gjithë personat me sindromën Doën apo familjarët anëtarë të Shoqatës Down Syndrome Kosova duhet të lajmërohen në Shoqatë për termine nëse duan të marrin shërbime në Olive Medical & Laboratory.
Sistemi endokrin është një rrjet i integruar që përbëhet nga gjëndra të ndryshme të vendosura në të gjithë trupin. Së bashku me sistemin nervor, sistemi endokrin kontrollon dhe rregullon shumë funksione të brendshme trupore. Ndërsa sistemi nervor përdor impulset nervore si një mjet kontrolli, sistemi endokrin përdor molekulat të lajmëtarëve kimik të quajtur hormone. Hormonet prodhohen, ruhen dhe sekretohen nga rrjeti i gjëndrave.
Hormonet ndikojnë në sistemet e shumta në të gjithë trupin, duke përfshirë zhvillimin e meshkujve dhe femrave karakteristikave seksuale, pjellorisë, rritja, konsumit të energjisë, tretje, shfrytëzimin e glukozës, përgjigje stresi, bilanci fluide / ujit, metabolizmin e eshtrave, dhe mirëmbajtjen e presionit të duhur të gjakut. Kur gjëndrat prodhojnë shumë ose tepër pak të një hormoni të caktuar dhe ndikojnë në këto procese, ai njihet si një çekuilibër i hormoneve. Disa nga këto kushte kanë emra të tillë si sindroma Cushing (e lidhur me kortizol të tepërt), sepse ato janë të lidhura me një grup tipik simptomash dhe komplikimesh.
Mosfunksionimi i nje gjëndërreje endokrine mund të ndodhë kur ka një problem me vet gjëndrrën, një problem në sistemin e reagimit , dhe / ose për shkak të mungesës së përgjigjes nga ana e indeve të synuara hormon-së. Një ulje në prodhimin e hormoneve mund të jenë të lidhura me trauma, dëmtimi nga sistemit imunitar, infeksionit, grumbullim nga qelizat e hormoneve-prodhimin nga një tumor, ose një mutacion trashëguar gjenit që ndikon në sasinë, cilësinë, ose struktura e hormoneve. Dështimi i një gjëndre për të prodhuar dhe liruar hormonet e mjaftueshme për të stimuluar gjëndrën e synuar për të prodhuar dhe nxjerrë hormonin e saj mund të zvogëlojë prodhimin.
Rritja e prodhimit të hormoneve mund të lidhet me një çekuilibër të sistemit të reagimeve të tilla si gjëndra e hipofizës, që prodhon shumë hormone të tillë si ACTH dhe prishjen e sistemit të reagimit. Rritja e prodhimit mund të jetë e lidhur me hyperplasia (zgjeruar gjëndra) ose një tumor i qelizave hormonit-prodhimin, por edhe mund të ndodhë për shkak të mungesës së përgjigjes së indeve, përdorimit mjekim, apo një gjendje të trashëguar.
Tumoret endokrine që prodhojnë hormone të tepërta janë përgjithësisht të vogla dhe zakonisht janë të mirë. Shumica e tyre janë të vendosura brenda gjëndrës së prekur dhe prodhojnë një lloj të vetëm të hormoneve. Rrallë, ata mund të jenë kancerogjene. Është gjithashtu shumë e rrallë që tumoret endokrine-ndërprerëse mund të jenë të gjetura diku tjetër në trup. Një tumor mund të shkaktojë simptoma për shkak të hormonit të tepërt qe është prodhuar, sepse rritja e tumorit mund te ul prodhimin e hormoneve të tjera në gjëndër, ose për shkak se madhësia e saj fizike shtyn kundër nervave dhe strukturat përreth.
Kushte më të trashëguara endokrine janë të rralla dhe janë të lidhura zakonisht me prodhimin mangët ose jofunksional të një hormoni të vetme apo hormoneve për prodhimin e një gjëndër të veçantë (për shembull, hypothyroidism kongjenitale). Megjithatë, ekzistojnë kushte gjenetike që prekin shumë gjëndra. Dy që janë identifikuar si të ndikojnë në disa gjëndra endokrine janë MEN-1 dhe MEN-2 (Multiple Endocrine Neoplasia, llojet 1 dhe 2). Këto kushte janë të lidhura me ndryshime në gjenet specifike, dhe ato rrisin rrezikun e jetës .Këto kushte lidhen me ndryshimet në gjenet specifike dhe rrisin rrezikun e jetës që njerëzit e prekur do të zhvillojnë tumoret në një ose më shumë gjëndra endokrine
Shembuj të çrregullimeve endokrine :
• Sëmundja Addison dhe pamjaftueshmëria veshkave
• Hiperplasia kongjenitale të veshkave (CAH)
• Sindromi Conn (hiperaldosteronizmi primar)
• Sindromi Cushing
• Diabetes mellitus
• Steriliteti
• Sëmundjet e paratiroidese
• Çrregullime hipofizike
• Anomalitë menstruale, duke përfshirë Sindromin Ovarian Polycystic (PCOS)
• Sëmundjet tiroide, duke përfshirë sëmundjen Graves, tiroiditis Hashimoto dhe kanceri tiroide
• Acromegalia
• Hiperplasia e qelizave C
• Diabetes insipidus
• Neoplazia e shumëfishtë endokrine e tipit 2 (MEN 2)
• Pheochromocytoma
• Hiperaldosteronizmi sekondar
• Mungesa e hormoneve të rritjes
• Sindromi Zollinger-Ellison
• Çrregullime të kohës dhe zhvillimit të pubertetit (p.sh., i parakohshëm etj)
Të gjitha hulumtimet e nevojshme për vendosjen e një diagnoze të saktë kur keni qrregullime në këtë sistem ju mund t’i bëni në Olive Medical Laboratory prandaj, besoni në më të mirët
Homocisteina është një aminoacid që është zakonisht i pranishëm në sasi shumë të vogla në të gjitha qelizat e trupit për shkak se trupi normalisht konverton shpejt homocisteinën në produkte të tjera. Meqenëse vitaminat B6, B12 dhe folati janë të domosdoshme për të metabolizuar homocisteinën, niveli i rritur i aminoacideve mund të jetë një shenjë e mangësisë në ato vitamina. Ky test përcakton nivelin e homocisteinës në gjak dhe / ose urinë.Homocisteinina e ngritur gjithashtu mund të jetë e lidhur me një rrezik më të lartë për sëmundje koronare të zemrës, goditje në tru, sëmundje vaskulare periferike (depozitat yndyrore në arteriet periferike) dhe ngurtësimin e arterieve (aterosklerozë). Nivele të larta të homocisteinës rrisin rrezikun e formimit të mpiksjes së gjakut në ene dhe mund të çojnë në sulm në zemër dhe goditje në tru. Janë propozuar disa mekanizma për mënyrën se si homocisteinina çon në rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare (CVD), por lidhjet direkte nuk janë konfirmuar.
Ekzistojnë gjithashtu disa studime që tregojnë se nuk ka përfitim ose ulje të rrezikut nga CVD me acid folik dhe shtesa të vitaminës B. Deri më tani, Shoqata Amerikane e Zemrës nuk e konsideron atë një faktor kryesor rreziku për sëmundjet e zemrës.
Një gjendje e rrallë e trashëguar e quajtur homocistinemia gjithashtu mund të rrisë ndjeshëm homocisteinën në gjak dhe urinë. Në Sh.B.A, të gjithë foshnjat testohen në mënyrë rutinore për metioninë të tepërt, një shenjë e homocistinurisë, si pjesë e shqyrtimit të tyre të porsalindur. Nëse testi i ekzaminimit të një fëmije është pozitiv, atëherë shpesh kryhen teste të homocisteinës në urinë dhe gjak. Për më shumë informacion, shihni pyetjet e zakonshme më poshtë.
Si përdoret testi i homocisteinës? Një mjek i kujdesit shëndetësor mund të urdhërojë një test homocisteinine për të përcaktuar nëse një person ka një mungesë të vitaminës B12 ose folate. Përqendrimi i homocisteinës mund të rritet para se B12 dhe testet e folateve janë anormale. Disa praktikantë të kujdesit shëndetësor mund të rekomandojnë testimin e homocisteinës tek individë të kequshqyer, të moshuar, të cilët shpesh thithin më pak vitaminë B12 nga dieta e tyre, dhe individë me ushqim të dobët, siç janë droga ose varur nga alkooli. Homocisteinina mund të porositet si pjesë e një hulumtimi i për njerëzit në rrezik të lartë për sulm në zemër ose goditje në tru. Mund të jetë e dobishme tek dikush që ka një histori familjare të sëmundjes së arterieve koronare, por asnjë faktor tjetër i njohur i rrezikut, siç është pirja e duhanit, presioni i lartë i gjakut ose mbipesha. Sidoqoftë, roli i saktë që luan homocisteinina në përparimin e sëmundjes kardiovaskulare nuk është vendosur, kështu që dobia e testit të shqyrtimit vazhdon të vihet në dyshim. Ekzaminimi rutinë, siç është ai i bërë për kolesterolin total, nuk është rekomanduar.
Kur urdhërohet testimi i homocisteines? Ky test mund të porositet kur një mjek dyshon se një person mund të ketë një mungesë të vitaminës B12 B6 dhe B9/ ose folate. Shenjat dhe simptomat fillimisht janë delikate dhe jospecifike. Njerëzit me mungesë të hershme mund të diagnostikohen para se të shfaqin ndonjë simptomë të qartë.
Njerëzit e tjerë të prekur mund të shfaqin një sërë simptomash të buta deri të rënda që mund të përfshijnë: diarre,marramendje,Lodhje, dobësi, Humbja e oreksit,zbehje, Shkalla e shpejtë e zemrës,Gulçim, Gjuha e lënduar dhe goja, Tingëllimë, mpirje, dhe / ose djegie në këmbë, duar, krahë dhe këmbë (me mungesë B12). Testimi i homocisteinës mund të porositet si pjesë e vlerësimit të rrezikut të një personi nga sëmundjet kardiovaskulare, në varësi të moshës së individit dhe faktorëve të tjerë të rrezikut. Mund të urdhërohet gjithashtu pas një sulmi në zemër ose goditje në tru për të ndihmuar udhëzimin e trajtimit.
Çfarë do të thotë rezultati i TESTIT? Në rastet e kequshqyerjes së dyshuar ose të mungesës së vitaminës B12 ose folate, nivelet e homocisteinës mund të ngrihen. Nëse një individ nuk merr mjaftueshëm vitamina B dhe / ose folate përmes dietës ose shtojcave, atëherë trupi mund të mos jetë në gjendje të shndërrojë homocisteinën në forma që mund të përdoren nga trupi. Në këtë rast, niveli i homocisteinës në gjak mund të rritet. AHA nuk rekomandon përdorim të gjerë të acidit folik dhe vitaminave B për të zvogëluar rrezikun e sulmit në zemër dhe goditje në tru, ai promovon një dietë të ekuilibruar, të shëndetshme dhe këshillon praktikuesit e kujdesit shëndetësor që të marrin parasysh faktorët e përgjithshëm të rrezikut dhe dietën.
A ka ndonjë gjë tjetër që duhet të dijmë? Kur rezultatet e testit sugjerojnë homocistinurinë, mostrat e biopsisë së mëlçisë ose të lëkurës ndonjëherë testohen për të përcaktuar nëse enzima cistathionine beta sinteza (CBS) është e pranishme. Mungesa e kësaj enzime është shkaku më i zakonshëm i homocistinurisë. Testet gjenetike mund të urdhërohen të testojnë për një ose më shumë nga mutacionet e gjeneve më të zakonshme. Nëse dikush ka një histori të fortë familjare të aterosklerozës së hershme ose një anëtar i familjes është diagnostikuar me homocistinuria, atëherë ai person duhet të testohet për mutacionin e gjenit që u gjet në anëtarin e familjes.Nivelet e homocisteinës mund të rriten me moshën, kur një person pi duhan, dhe me përdorimin e ilaçeve të tilla si karbamazepinë, metotreksate, dhe fenitoin. Nivelet e homocisteinës janë më të ulëta tek gratë sesa te burrat. Përqendrimet e grave rriten pas menopauzës, ndoshta për shkak të uljes së prodhimit të estrogjenit ,keqmenagjimit te sëmundjeve kardiovaskulare.
I porsalinduri duhet bërë një provë homocistineine. Pse? Një gjendje e rrallë e trashëguar e quajtur homocistinuria mund të rrisë shumë homocisteinën në gjak dhe urinë. Testet si për urinën ashtu edhe për homocisteinën e gjakut mund të përdoren për të ndihmuar në diagnostikimin e homocistinurisë nëse një mjek i kujdesit shëndetësor dyshon se një foshnjë ose një fëmijë mund të ketë këtë çrregullim të trashëguar. Nëse testi i ekzaminimit të një fëmije është pozitiv, atëherë shpesh kryhen teste të homocisteinës në urinë dhe gjak. Përqendrimet e rritura shumë të homocisteinës në urinë dhe gjak do të thotë që ka të ngjarë që një foshnjë të ketë homocistinurinë dhe tregon nevojën për testime të mëtutjeshme për të konfirmuar shkakun e rritjes.Në homocistinurinë, një nga disa gjene të ndryshme – më së shpeshti gjeni CBS (cistathionine beta synthase) alt ndryshohet, duke prishur funksionin e CBS. CBS është një enzimë që vepron në një rrugë biokimike dhe është përgjegjëse për shndërrimin e homocisteinës në një molekulë të quajtur cisteine. Si rezultat i mosfunksionimit të CBS, në trup krijohen metionina (një aminoacid), homocisteinina dhe substanca të tjera toksike toksike. Disa nga homocisteinat e tepërta ekskretohen në urinë (homocistinuria).
Ndërtimi i homocisteinës dhe substancave të tjera nënprodukte në trup çon në çrregullim multi-sistemik. Foshnjat me këtë gjendje do të shfaqen normale gjatë lindjes, por, nëse nuk mjekohen, ata brenda disa viteve do të fillojnë të zhvillojnë shenja të tilla si një lentë e zhvendosur në sy, një ndërtim i hollë i gjatë, gishtërinj të gjatë të hollë, anomalitë skeletore, osteoporoza, etj. dhe një rrezik të rritur shumë nga tromboembolizmi dhe nga ateroskleroza që mund të çojnë në sëmundje kardiovaskulare të parakohshme.Ndërtimi gjithashtu mund të shkaktojë aftësi të kufizuara intelektuale, sëmundje mendore, IQ pak të ulët, çrregullime në sjellje dhe konfiskime. Disa prej tyre mund të lehtësohen nëse gjendja zbulohet herët, kjo është arsyeja pse të gjitha shtetet shfaqin të posalindurit për homocistinuria.
Të gjitha analizat përcjellëse me saktësi mund të realizohen në Olive Medical & Laboratory
Shkruan: Dr. Valbone Blaku, specialiste e Mjekësisë Familjare, staf në Olive Medical & Laboratory.
