Myoglobina

Pse të testojmë Myoglobinen?
Për të përcaktuar nëse muskujt janë dëmtuar;
Për të ndihmuar në diagnostikimin e kushteve të shoqëruara me dëmtimin e muskujve;
Për të zbuluar nivele të larta në urinë që mund të shkaktojnë dëmtime të veshkave pas dëmtimit të gjerë të muskujve;
Ndonjëherë për t’ju ndihmuar të përcaktoni nëse keni pasur një sulm në zemër, edhe pse për zbulimin e sulmit në zemër, kjo provë është zëvendësuar kryesisht nga troponin.

Kur të testojmë?
Kur keni dobësi të muskujve,
Dhimbje muskulore dhe / ose
Urinë të errët dhe ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor dyshon në dëmtime të muskujve;
Kur ka pasur dëmtime të rënda traumatike të muskujve të skeletit

Mostra e kërkuar? Eshte një mostër gjaku e tërhequr nga një venë ose një mostër e rastit e urines. Dhe nuk Nevojitet asnje përgatitje e testimit ? Njihet gjithashtu edhe si mioglobina në urine.

Çfarë po testohet?-Myoglobina është një proteinë e vogël që lidh oksigjenin dhe që gjendet në muskujt e zemrës dhe skeletit. Ajo bllokon oksigjenin brenda qelizave muskulore, duke i lejuar qelizat të prodhojnë energjinë e nevojshme për muskujt që tkurren. Kur lëndohet zemra ose muskujt skeletor, mioglobina lirohet në gjak. Nivelet e ngritura mund të maten brenda disa orësh pas një dëmtimi.Myoglobina filtrohet nga gjaku permes veshkave dhe lirohet në urinë. Sasi të mëdha të mioglobinës janë toksike për veshkat. Nëse sasi të konsiderueshme të mioglobinës lirohen në qarkullimin e gjakut, gjë që mund të ndodhë pas një traume të rëndë ose dëmtimeve të muskujve, mioglobina e tepërt mund të shkaktojë dëmtime në veshka dhe përfundimisht të rezultojë në dështim të veshkave. Matja e mioglobinës në urinë ndihmon për të zbuluar këtë gjendje.Gjithashtu Myoglobina lidhe edhe hekurin me hemoglobinen ne menyre sekondare .

Si përdoret testi?Një test i gjakut per mioglobinën mund të përdoret për të zbuluar dëmtimin e muskujve. Kur lëndohet zemra ose muskujt skeletor, mioglobina lirohet në gjak. Nivelet e mioglobinës ne gjake të mund të rriten shumë shpejt me dëmtime të mëdha të muskujve dhe mund të maten brenda disa orësh pas një dëmtimi.Myoglobina filtrohet nga gjaku tek veshkat dhe lirohet në urinë. Ndonjëherë, një test i urinës përdoret për të vlerësuar nivelet e mioglobinës tek njerëzit që kanë pasur dëmtime të mëdha në muskujt e tyre të skeletit (rabdomioliza). Nivelet e mioglobinës së urinës pasqyrojnë shkallën e dëmtimit të muskujve dhe, meqenëse mioglobina është toksike për veshkat, pasqyrojnë rrezikun e dëmtimit të veshkave.

Kur porositet testimi? Një test i gjakut të mioglobinës mund të urdhërohet kur keni përjetuar dëmtime të muskujve të shkaktuar nga, për shembull, trauma ose distrofia muskulore.Një test i mioglobinës në urinë mund të urdhërohet kur ka pasur dëmtime të gjera të muskujve të skeletit, duke rezultuar në prishje të shpejtë të muskujve dhe dyshohet për dëmtim të veshkave nga mioglobina e tepërt në urinë.

Çfarë do të thotë rezultati i testit? Një rritje e mioglobinës në gjak do të thotë se ka pasur shumë dëmtime të fundit në indet muskulore. Disa shembuj të shkaqeve të niveleve të rritura përfshijnë: Aksidente që rezultojnë në trauma të muskujve, Konfiskimet, Kirurgjia, Çdo sëmundje muskulore, siç është distrofia muskulore, Inflamacion i muskujve të skeletit (mioziti), Atak ne zemer, Një nivel i ngritur ndjeshëm i mioglobinës mund të shkaktohet nga rabdomioliza
Normalisht nivelet e mioglobinës janë shumë të ulëta ose nuk dallohen në urinë. Nivelet e larta të mioglobinës së urinës tregojnë një rrezik në rritje për dëmtimin dhe dështimin e veshkave. Testet shtesë, të tilla si BUN, kreatinina dhe analiza e urinës, bëhen për të monitoruar funksionimin e veshkave tek këta njerëz. Kreatinë Kinaza (CK), Troponin, Biomarkuesit e zemrës per te verejtur semundjet e zemres ,pastaj BNP dhe NT proBNP per te parapare insuficiencen cardiake .
Disa shembuj të gjendjeve të shoqëruara me mioglobinë në urinë përfshijnë:Aktivitet i tepërt fizik në individë të pastërvitur, Lëndime të shtypura dhe trauma të tjera, Infeksione virale (një shkak i zakonshëm tek fëmijët), Toksina ose ilaçe të caktuara, Sëmundje progresive e muskujve, Lëndimi nga nxehtësisia, Çrregullime të trashëgueshme (gjenetike) ose metabolike që prekin muskujt

Çfarë është rabdomioliza?- Rabdomioliza është shpërbërja e shpejtë e indit muskulor. Kjo gjendje mund të shkaktohet nga dëmtimi serioz i muskujve nga një numër burimesh të ndryshme. Shembujt përfshijnë:Trauma, dëmtime dërrmuese siç janë aksidentet me makinë,Goditje elektrike nga burimet e tensionit të lartë, Djegie serioze dhe / ose ekstensive, Mpiksja e gjakut (tromboza) që bllokon rrjedhën e gjakut në indet dhe organet, Ekspozimi ndaj toksinave të tilla si metale të rënda, helm gjarpri ose monoksid karboni, Infeksione të tilla si HIV, gripi, Streptococcus (kjo mund të ndodhë më shpesh tek fëmijët sesa tek të rriturit), Çrregullime gjenetike ose metabolike që prekin muskujt, Sëmundje të tilla si distrofia muskulore ose gjendjet themelore të tilla si diabeti që nuk kontrollohet mirë, hipotiroidizmi ose hipertiroidizmi si dhe disa ilaçe.

Ndërlikimet mund të ndodhin pasi qe muskujt të dëmtohen dhe qelizat lëshojnë përmbajtjen e tyre me shpejtësi në gjak. Kjo ështe e njohur për të shkaktuar dëmtime në veshka (dëmtim akut i veshkave, AKI) dhe koagulim intravaskular të shpërndarë (DIC). Pasi të diagnostikohet kjo gjendje dhe në varësi të ashpërsisë, një person me rabdomiolizë mund të trajtohet me lëngje intravenoze dhe kujdes tjetër mbështetës. Procedura të tjera mund të bëhen për të mbrojtur organet e personit. Personi mund t’i nënshtrohet dializës për të parandaluar ,kufizuar dëmtimin e veshkave.

Cilat ilaçe mund të shkaktojnë rabdomiolizë?Droga të abuzuara të tilla si alkooli (etanoli), heroina dhe kokaina, Antibiotikë (amfotericina B, ampicilina), Anestetikë, Ilaqet kundër depresionit, Antihistaminikët, Aspirina (salicilate), Kortikosteroidet, Lidokainë, Litium, Statinat (përdoren për të trajtuar kolesterolin e lartë), Teofilina.

Testin në fjalë por edhe të gjitha testet tjera shoqëruese mund ti realizoni më shumë përpikmëri në Olive Medical Laboratory.
Shkruan: Dr. Valbone Blaku, Specialiste e Mjekësisë Familjare – Staf në OML.