Një panel renal është një grup testesh që mund të kryhen për të vlerësuar funksionin e veshkave (reneve). Testet matin nivelet e substancave të ndryshme, duke përfshirë disa minerale, elektrolite, proteina dhe glukozën (sheqerin), në gjak për të përcaktuar shëndetin aktual të veshkave. Ndër substancat e rëndësishme që veshkat ndihmojnë për të rregulluar janë natriumi, kaliumi, kloruri, bikarbonati, kalciumi, fosfori dhe magnezi. Bilanci i duhur i këtyre substancave është kritik. Kur veshkat nuk po funksionojnë siç duhet, përqendrimet e këtyre substancave në gjak mund të jenë anormale dhe produktet e mbetjeve dhe lëngjet mund të mblidhen në nivele të rrezikshme në gjak, duke krijuar një situatë të rrezikshme për jetën.Veshkat gjithashtu kanë një numër të roleve të tjera të ndryshme në ruajtjen e një trupi të shëndetshëm, duke përfshirë prodhimin e një hormoni që stimulon prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut (të quajtur eritropoetinë), prodhimin e një hormoni që ndihmon në mbajtjen e një presioni normal të gjakut (të quajtur renin) dhe kthimin një formë e vitaminës D në një formë më aktive, e cila rrit thithjen e kalciumit.Nëse veshkat nuk funksionojnë siç duhet, produktet e mbetjeve mund të grumbullohen në gjak dhe nivelet e lëngjeve mund të rriten në vëllime të rrezikshme, duke shkaktuar dëme në trup ose një situatë potencialisht të rrezikshme për jetën. Kushtet dhe sëmundjet e shumta mund të rezultojnë në dëmtim të veshkave. Shkaqet më të zakonshëm dhe faktorët kryesorë të rrezikut për sëmundjen e veshkave janë diabeti dhe hipertensioni.
Një panel renal mund të përdoret për të vlerësuar funksionin e veshkave, për të ndihmuar në diagnostikimin e çrregullimeve të lidhura me veshkat, për të kontrolluar ata që mund të jenë në rrezik të zhvillimit të sëmundjes së veshkave ose për të monitoruar dikë që është diagnostikuar me sëmundje të veshkave.Kur porositet një panel renal kur dikush ka faktorë rreziku për mosfunksionim të veshkave të tilla si presioni i lartë i gjakut (hipertensioni), diabeti, sëmundjet kardiovaskulare, mbipesha, kolesteroli i ngritur ose një histori familjare e sëmundjes së veshkave.Një praktikues i kujdesit shëndetësor mund të urdhërojë një panel renal kur dikush ka shenja dhe simptoma të sëmundjes së veshkave, megjithëse sëmundja e hershme e veshkave shpesh nuk shkakton ndonjë simptomë të dukshme. Fillimisht mund të zbulohet përmes testimit rutinë të gjakut ose urinës. Shembuj të disa shenjave dhe simptomave përfshijnë:Ënjtje ose fryrje, veçanërisht rreth syve ose në fytyrë, kyçet e duarve, stomakun, kofshët ose kyçet e këmbëve, Urina me shkumë, me gjak ose me ngjyrë kafeje, Një rënie në sasinë e urines, Problemet e urinimit, të tilla si ndjenja e djegies ose shkarkimi jonormal gjatë urinimit, ose ndryshimi i frekuencës së urinimit, veçanërisht gjatë natës. Dhimbje mes-shpine, poshtë brinjëve, afër vendit ku ndodhen veshkat. Një panel renal mund të porositet gjithashtu në intervale të rregullta kur dikush po trajtohet për sëmundje të veshkave për qëllime monitorimi.
Testet individuale të përfshira në një panel renal mund të ndryshojnë nga laboratori, por testet e kryera zakonisht përfshijnë:
Elektrolitet përfshijnë:Natriumi, Kalium, Klorur, Bikarbonat CO2 jane kimikate të ngarkuara elektrikisht që janë jetike për proceset normale të trupit, siç janë funksioni i nervave dhe muskujve; ndër të tjera, ato ndihmojnë në rregullimin e sasisë së lëngjeve në trup dhe ruajnë ekuilibrin acido-bazë.
Minerale si Fosfori – një mineral që është jetësor për prodhimin e energjisë, funksionin e muskujve dhe nervave dhe rritjen e kockave; gjithashtu luan një rol të rëndësishëm duke ndihmuar në ruajtjen e ekuilibrit acid-bazë të trupit. Kalciumi – një nga mineralet më të rëndësishëm në trup; është thelbësore për funksionimin e duhur të muskujve, nervave dhe zemrës dhe kërkohet në mpiksjen e gjakut dhe në formimin e kockave . Proteina -Albumina – një proteinë që përbën rreth 60% të proteinave në gjak dhe ka shumë role të tilla si mbajtja e lëngjeve nga rrjedhja e enëve të gjakut dhe transportimi i hormoneve, vitaminave, ilaçeve dhe joneve si kalciumi në të gjithë trupin.
Produktet e mbetjeve-Azi ure / Ure në gjak (BUN) – ure është një produkt i mbeturinave që përmbajnë azot që formohet nga metabolizmi i proteinave; ajo lirohet nga mëlçia në gjak dhe çohet në veshka, ku filtrohet nga gjaku dhe eliminohet në urinë. Kreatinina – një produkt tjetër i mbeturinave që prodhohet nga muskujt e trupit; pothuajse e gjithë kreatinina eliminohet nga veshkat.Burimi i energjise – Glukoza – furnizon me energji për trupin; një sasi e qëndrueshme duhet të jetë në dispozicion për përdorim dhe një nivel relativisht konstant i glukozës duhet të mbahet në gjak.Tri vlera të llogaritura mund të raportohen gjithashtu me një panel renal:Raporti i ure / kreatininës – një krahasim i përmbajtjes së ures (azotit) me kreatininën në gjak. Shkalla e Vlerësuar e Filtrimit Glomerular (eGFR) – një vlerësim i llogaritur i shkallës aktuale të filtrimit glomerular (GFR, sasia e gjakut të filtruar nga glomerulat në veshka për minutë) që rrjedh nga nivelet e kreatininës në gjak; formula merr parasysh moshën, gjininë, racën e personit, dhe nganjëherë lartësinë dhe peshën e personit. Anion Gap – mungesa e anionit (AG ose AGAP) është një vlerë e llogaritur duke përdorur rezultatet e një paneli elektrolit. Ai vlerëson ndryshimin midis grimcave elektrike të matura dhe të pa matura (joneve ose elektroliteve) në pjesën e lëngut të gjakut.
Çfarë do të thone rezultatet e testimeve? Rezultatet e testitimit të panelit renal nuk janë diagnostikuese, por tregojnë se mund të ketë një problem me veshkat dhe se kërkohet testimi i mëtejshëm për të bërë një diagnozë dhe për të përcaktuar shkakun. Rezultatet e panelit zakonisht konsiderohen së bashku ose veç e veç. Rezultati individual i provës mund të jetë jonormal për shkak të shkaqeve të tjera përveç sëmundjes së veshkave, por të marra së bashku me rreziqet dhe / ose shenjat dhe simptomat, ato mund të japin një tregues nëse sëmundja e veshkave është e pranishme.
Elektrolitet dhe mungesa e anioneve- Natriumi, Kalium, Klorur, Bikarbonat, Fosfor,Kalcium, Albumin, Raporti ure / kreatinë, Kreatinina, Glukozë, eGFR .
Rezultatet e panelit tuaj renal interpretohen nga ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor brenda kontekstit të testeve të tjera që keni bërë, si dhe faktorëve të tjerë, siç është historia juaj mjekësore. Një rezultat i vetëm që është pak i lartë ose i ulët mund të ketë ose mund të mos ketë rëndësi mjekësore.Sidoqoftë, një rezultat jashtënormes mund të tregojë një problem dhe të kërkojë hetime të mëtejshme. Ofruesi i kujdesit shëndetësor do të vlerësojë rezultatet e testit t në kontekstin e historisë tuaj mjekësore, ekzaminimit fizik dhe faktorëve të tjerë të rëndësishëm për të përcaktuar nëse një rezultat që bie jashtë intervalit të referencës do të thotë diçka domethënëse për ju. Jo, çdo provë që zakonisht përfshihet në një panel renal mund të drejtohet në mënyrë të pavarur ose së bashku me teste të ndryshme, në varësi të qëllimit të testimit. Për shembull, elektrolitet (natriumi, kaliumi, kloruri dhe bikarbonati) mund të kerkohen si një panel elektrolit si pjesë e një ekrani shëndetësor rutinë ose për të zbuluar një problem të mundshëm me lëngun ose ekuilibrin acid-bazë të dikujt, i cili mund të shkaktohet nga sëmundjet e zemres. Pastaj Testi i glukozës kryhet gjithashtu zakonisht për të kontrolluar, diagnostikuar dhe monitoruar diabetin etj.
Të gjitha analizat përcjellëse me saktësi mund të realizohen në Olive Medical & Laboratory
Shkruan: Dr. Valbone Blaku, spec. MF , staff në OML
Leave a Reply