Kaliumi është një elektrolit që është jetik për metabolizmin e qelizave. Ndihmon në transportimin e lëndëve ushqyese në qeliza dhe largon produktet e mbetjeve nga qelizat. Eshtë gjithashtu i rëndësishem në funksionin e muskujve, duke ndihmuar në transmetimin e mesazheve midis nervave dhe muskujve. Me test matet sasia e kaliumit në gjak dhe / ose urinë.Elektrolitet janë minerale që mbartin një ngarkesë dhe ekzistojnë në lëngjet e trupit . Kaliumi dhe elektrolitet e tjerë si natriumi, kloruri dhe bikarbonati (CO2 i plotë) ndihmojnë në rregullimin e sasisë së lëngjeve në trup dhe mban një ekuilibër të qëndrueshëm acid-bazë. Kaliumi është i pranishëm në të gjitha lëngjet e trupit, por shumica e kaliumit gjendet brenda qelizave. Vetëm një sasi e vogël është e pranishme në lëngje jashtë qelizave dhe në pjesën e lëngshme të gjakut (quhet serum ose plazmë).Ne e marrim shumicën e kaliumit që na nevojitet nga ushqimet që hamë. Shumica e njerëzve kanë një marrje adekuate të kaliumit. Trupi përdor atë kalium që i nevoitet , atëherë veshkat eliminojnë pjesën tjetër në urinë. Trupi përpiqet të mbajë nivelin e kaliumit në gjak brenda një diapazoni shumë të ngushtë. Nivelet kontrollohen kryesisht nga aldosteroni, një hormon i prodhuar nga gjëndrat mbiveshkore .Për shkak se përqendrimi i kaliumit në gjak është aq i vogël , ndryshimet e vogla mund të kenë efekte të konsiderueshme shëndetësore. Nivelet e kaliumit që janë shumë të ulëta ose shumë të larta mund të ndryshojnë funksionin e nervave dhe muskujve dhe mund të ketë komplikime serioze shëndetësore, të tilla si shoku, probleme të frymëmarrjes (dështimi i frymëmarrjes), rrahje të çrregullt të zemrës, ose muskuli i zemrës madje mund të humbasë aftësinë e tij të kontraktohet. Matja e kaliumit si pjesë e një elektroliti ose paneli metabolik mund të ndihmojë në diagnostikimin e një çekuilibri elektrolit acidozë ose alkalozë. Acidoza dhe alkaloza përshkruajnë kushtet anormale që rezultojnë nga një çekuilibër në pH e gjakut të shkaktuar nga një tepricë acidi ose alkali (baze). Kjo çekuilibër zakonisht shkaktohet nga ndonjë gjendje themelore ose sëmundje.

Një test i kaliumit ne gjak përdoret për të zbuluar nivele anormale të kaliumit, duke përfshirë kalium të lartë (hiperkalemia) dhe kalium të ulët (hipokalemia). Shpesh përdoret si pjesë e panelit elektrolit ose panelit themelor metabolik për një provim rutinë shëndetësor.Testi i kaliumit mund të përdoret gjithashtu:Për të ndihmuar në zbulimin, vlerësimin dhe monitorimin e çekuilibrave të elektroliteve dhe / ose zhbalancimeve acido-bazike (pH) (acidozë ose alkalozë). Për të ndihmuar në vlerësimin dhe monitorimin e një sërë sëmundjesh kronike ose akute, të tilla si presioni i lartë i gjakut ose sëmundja e veshkave, shkaku më i zakonshëm i kaliumit në gjak të lartë. Për të zbuluar vlera anormale kur keni diarre dhe të vjella ose djersitje të tepruar. Për të ndihmuar në përcaktimin e shkakut të simptomave që përfshijnë zemrën (p.sh., rrahje të parregullt të zemrës). Për të monitoruar efektet e ilaçeve që mund të bëjnë që veshkat të humbin kalium, veçanërisht diuretikët, ose ilaçe që ulin eliminimin e kaliumit nga trupi, i cili mund të rezultojë në një nivel të lartë të kaliumit.Nivelet e kaliumit në urinë mund të testohen tek njerëzit që kanë nivele anormale të kaliumit në gjak për të ndihmuar në përcaktimin e shkakut, siç është dehidrimi . Testimi i kaliumit në urinë përdoret gjithashtu për njerëzit me teste anormale të veshkave për të ndihmuar mjekun e kujdesit shëndetësor të përcaktojë shkakun e sëmundjes së veshkave dhe për të ndihmuar në drejtimin e trajtimit.

Niveli i kaliumit është një test themelor dhe mund të porositet kur keni një provim mjekësor rutinë ose kur vlerësoheni për një sëmundje të rëndë. Testimi mund të bëhet kur keni:Sëmundje te veshkave. Simptoma të tilla si dobësia e muskujve ose rrahja e parregullt e zemrës (aritmi kardiake), Një gjendje e trajtuar me diuretikë ose ilaçe të zemrës. Ka presion të lartë të gjakut (hipertension) ose janë duke u trajtuar për presion të lartë të gjakut.

Panelet elektrolitike dhe panelet metabolike bazë zakonisht porositen në intervale të rregullta kur një mjek i kujdesit shëndetësor po diagnostikon ketoacidozë diabetike dhe sëmundje të veshkave ose kur monitoron një pacient që merr dializë, terapi diuretike ose lëngje intravenoze. Testimi i kaliumit në urinë mund të bëhet kur nivelet e kaliumit në gjak janë anormale.

Çfarë do të thotë rezultati i testit?Nivelet e kaliumit interpretohen në mënyrë tipike së bashku me rezultatet nga testet e tjera të bëra në të njëjtën kohë, siç janë rezultatet e testeve të tjera të elektroliteve. Nivelet e ulëta dhe të larta të kaliumit mund të shkaktohen nga kushte dhe sëmundje të ndryshme.
🔘 Shembuj të kushteve që mund të shkaktojnë nivele të larta kaliumi (hiperkalemia) përfshijnë:Sëmundja e veshkave, Sëmundja Addison, Lëndimi i indeve, Infeksioni, Diabeti, DehidrimiKonsumimi shumë i kaliumit (p.sh., dieta me kalium, shtesa kaliumi), Trajtimi me lëngje intravenoze (IV), kalium i tepruar IV. Përdorimi i barnave të caktuara që shkaktojnë kalium të lartë në një përqindje të vogël të njerëzve, duke përfshirë barna anti-inflamatore jo-steroide (NSAIDs), ACE frenues, beta bllokuesit (të tilla si propranolol dhe atenolol), frenues të enzimës konvertuese të angiotenzinës (të tilla si kaptopril, enalapril , dhe lisinopril), dhe diuretikë që kursejnë kalium (të tilla si triamterene, amiloride dhe spironolactone)
🔘 Shembuj të kushteve që mund të shkaktojnë nivele të ulëta të kaliumit (hipokalemia) përfshijnë:Diare dhe të vjella , Hiperldosteronizmi primar (sindroma Conn), Një ndërlikim i mbidozës së acetaminofenit, Diabeti – niveli i kaliumit mund të bjerë pasi të merrni insulinë, veçanërisht nëse nuk e keni menaxhuar mirë diabetin tuaj , Si efekt anësor i “pilulave të ujit” (diuretikë që harxhojnë kalium); nëse i merrni këto, ofruesi juaj i kujdesit shëndetësor mund të kontrollojë rregullisht nivelin tuaj të kaliumit, përdorimi i barnave të caktuara si kortikosteroidet, agonistët beta-adrenergjikë si izoproterenoli, antagonistët alfa-adrenergjikë si klonidina, antibiotikët si gentamicina dhe karbenicilina dhe agjenti antifungal amfotericina B.

Nivelet e kaliumit ne urinë zakonisht krahasohen me nivelet e gjakut. Trupi normalisht eliminon kaliumin e tepërt, kështu që niveli i tij ne urinë mund të rritet sepse është i ngritur në gjak. Kaliumi i urinës mund të rritet gjithashtu kur trupi po humbet shumë kalium. Në këtë rast, niveli i gjakut do të ishte normal nga i ulët. Nëse nivelet e kaliumit në gjak janë të ulëta për shkak të moskonsumimit të mjaftueshëm, atëherë përqendrimet e urinës do të jenë gjithashtu të ulëta. Ulja e niveleve të kaliumit në urinë mund të jetë për shkak të barnave të caktuara si NSAID, beta bllokuesve dhe litium ose për shkak të gjëndrave mbiveshkore që prodhojnë shumë pak të hormonit aldosteron.Nivelet e rritura të kaliumit në urinë mund të vijnë për shkak të sëmundjes së veshkave, çrregullimeve të të ngrënit si anoreksia ose dëmtimi i muskujve.

• Rezultati juaj i kaliumit interpretohet nga mjeku juaj i kujdesit shëndetësor brenda kontekstit të testeve të tjera që keni bërë, si dhe faktorëve të tjerë, siç është historia juaj mjekësore. Një rezultat i vetëm i lartë ose i ulët mund të ketë ose nuk ka rëndësi mjekësore. Në përgjithësi, ky është rasti kur vlera e provës është vetëm pak më e lartë ose më e ulët se diapazoni i referencës. Kjo është arsyeja pse praktikuesit e kujdesit shëndetësor mund të përsërisin një test mbi ju dhe pse ata mund të shikojnë rezultate nga kohërat e mëparshme kur ju keni kryer të njëjtin test.Nga ana tjetër, një rezultat jashtë norms mund të tregojë një problem dhe të kërkojë hetime të mëtejshme.

• Cilat janë trajtimet e duhura për shkaqet e zakonshme të kaliumit të ulët (hipokalemia) dhe kaliumit të lartë (hiperkalemia)?Trajtimi për kalium të ulët mund të përfshijë marrjen e suplementeve të klorurit të kaliumit dhe ngrënien e më shumë ushqimeve të pasura me kalium, të tilla si banane, mishe viçi ose spinaq , pjepër, grejfrut, portokall, domate, pjepra , kunguj , patate, bishtajore, arra dhe fara janë gjithashtu burime të mira të kaliumit. Trajtimi për kalium të lartë mund të përfshijë përdorimin e diuretikëve, dializës së veshkave ose injeksioneve të insulinës.

• Nivelet e kaliumit mund të ngrihen në mënyrë të gabuar nga një sërë rrethanash që lidhen me mbledhjen e mostrave dhe përpunimin e mostrave. Për shembull, nëse shtrëngoni dhe relaksoheni grushtin tuaj në mënyrë të përsëritur ndërsa tërhiqet mostra e gjakut, niveli i kaliumit në gjak mund të rritet. Nëse mostrat e gjakut vonohen për të arritur në laborator ose nëse tubat e gjakut i nënshtrohen një trajtimi të ashpër gjatë tranzitit, kaliumi mund të rrjedhë nga qelizat e kuqe të gjakut dhe të ngrejë në mënyrë të gabuar kaliumin në serum. Një praktikues i kujdesit shëndetësor mund të vërë në dyshim rezultatet e ngritura të kaliumit kur numrat nuk përshtaten me gjendjen klinike. Nëse ka ndonjë pyetje se si është mbledhur gjaku, mjeku i kujdesit shëndetësor mund të kërkojë që testi të përsëritet për të verifikuar rezultatet.

• Testet shoqeruese per elektrolitet tjere jane |Klorur, Natriumi, Bikarbonat (gjithsej CO2), Elektrolitet dhe Anion Gap, Paneli Metabolik Themelor (BMP), Paneli Gjithëpërfshirës Metabolik (CMP), Aldosteroni dhe Renina
• Semundjet te te cilat duhet te kontrollohen ne menyre rutinore keto test e jane Hipertensioni, Acidoza dhe Alkaloza, Sëmundja e veshkave, Sëmundje të zemrës, Aldosteronizmi Primar (Sindroma Conn), Pamjaftueshmëria veshkave dhe sëmundja Addison.

Në mënyrë të saktë të gjitha testime mund ti bëni në Olive Medical & Laboratory dhe njëkohësisht të konsultoheni me mjekun familjar për të marrë orientimin e duhur për parandalimin dhe trajtimin.

Shkruan: Dr. Valbone Blaku, specialiste e Mjekësisë Familjare, staf në OML